ಆ್ಯಪ್ನಗರ

ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಿಂದ ಗ್ರಾಹಕರ ಸುಲಿಗೆ ತಪ್ಪಲಿ

ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು 2017-18ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ವಸೂಲು ಮಾಡಿದ ನಾನಾ ಬಗೆಯ ದಂಡದ ಮೂಲಕ ಸುಮಾರು 5000 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿವೆಯಂತೆ.

Vijaya Karnataka 7 Aug 2018, 7:15 am
ಅನೇಕ ಪ್ರಮುಖ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು 2017-18ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ವಸೂಲು ಮಾಡಿದ ನಾನಾ ಬಗೆಯ ದಂಡದ ಮೂಲಕ ಸುಮಾರು 5000 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿವೆಯಂತೆ. ಹೀಗೆ ದಂಡ ವಸೂಲಿಯಿಂದ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ದುಂಡಗಾಗಿರುವಂತೆ ಗ್ರಾಹಕರ ಜೇಬಿಗೆ ಅನ್ಯಾಯವಾಗಿ ಕತ್ತರಿ ಬಿದ್ದಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ದಂಡ ಪ್ರಯೋಗದ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಫಲಾನುಭವಿ ಎಂದರೆ ಭಾರತೀಯ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಬ್ಯಾಂಕ್‌. ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಹೀಗೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಒಟ್ಟು ಮೊತ್ತ 4988 ಕೋಟಿ ರೂ. ಆ ಪೈಕಿ ಸುಮಾರು ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಅಂದರೆ 2434 ಕೋಟಿ ರೂ. ಎಸ್‌ಬಿಐ ಪಾಲಾಗಿ ಅದು ದಂಡನಾಯಕನ ಬಿರುದಿಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ಉಳಿದಂತೆ ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ಎಚ್‌ಡಿಎಫ್‌ಸಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ 590 ಕೋಟಿ, ಎಕ್ಸಿಸ್‌ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ 530 ಕೋಟಿ ರೂ. ಹಾಗೂ ಐಸಿಐಸಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ 317 ಕೋಟಿ ರೂ. ಗಳಿಸಿವೆ. ಪಿಎನ್‌ಬಿ ಪಾಲಾದ ದಂಡದ ಮೊತ್ತ 211 ಕೋಟಿ ರೂ.
Vijaya Karnataka Web Money


ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ವಿವಿಧ ಸೇವೆಗಳಿಗಾಗಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ಈಗಾಗಲೇ ಶುಲ್ಕ ಪಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಚೆಕ್‌ಬುಕ್‌ ಸೌಲಭ್ಯ, ಡಿಡಿ, ಡೆಬಿಟ್‌ ಮತ್ತು ಕ್ರೆಡಿಟ್‌ ಕಾರ್ಡ್‌ ಹೀಗೆ ಸೇವೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಸೇವಾ ಶುಲ್ಕ ನಿಗದಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲದೆ ದಂಡ ಆಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ದೊರೆಯುವ ಹಣ ಬೋನಸ್‌ ಇದ್ದಂತೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಉಳಿತಾಯ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿರುವಷ್ಟು ಕನಿಷ್ಠ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್‌ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಗ್ರಾಹಕರು ದಂಡ ತೆರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ ಚೆಕ್‌ಬೌನ್ಸ್‌, ನಿಗದಿತ ಮಿತಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಎಟಿಎಂನಿಂದ ಹಣ ತೆಗೆಯುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ ಇತರ ನಾನಾ 'ಅಪರಾಧ'ಗಳಿಗೂ ದಂಡ ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ಬಳಿಕ ದಂಡಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಎಸ್‌ಬಿಐ ಪುನರಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಈ ಬಾರಿ ದಂಡದ ಮೊತ್ತ ಈ ಪಾಟಿ ಉಬ್ಬಿರುವುದಕ್ಕೆ ಇದೇ ಕಾರಣ. ಆದರೆ 2018ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದ 7 ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಎಸ್‌ಬಿಐ ದಂಡದ ಮೂಲಕ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿರುವ ಮೊತ್ತ ಸುಮಾರು 1700 ಕೋಟಿ ರೂ. ಎಂಬ ವರದಿ ಹೊರಬಿದ್ದಾಗ ಎಲ್ಲರೂ ಗಾಬರಿಯಾದರು. ಬೆಚ್ಚಿಬಿದ್ದರು. ಇದು ಸುಲಿಗೆ, ಹಗಲುದರೋಡೆ ಎಂಬ ವ್ಯಾಪಕ ಟೀಕೆಗಳು ವ್ಯಕ್ತವಾದವು. ಆ ಬಳಿಕ ಬ್ಯಾಂಕು ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಡಿಲ ನೀತಿ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಕೊಂಚ ಸಮಾಧಾನ ತರುವಂಥದ್ದು.


ಬಿಲ್‌, ಸೇವಾಶುಲ್ಕ ಪಾವತಿ ತಡವಾದರೆ, ಸಾಲದ ಕಂತು ಕಟ್ಟುವುದು ವಿಳಂಬವಾದರೆ ದಂಡ ವಿಧಿಸುವುದು ರೂಢಿ. ಇದು ಒಪ್ಪಿತವೂ ಹೌದು. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿರುವ ನಾವೇ ಇಟ್ಟ ಹಣಕ್ಕೆ ಮಿನಿಮಮ್‌ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್‌ ಗುಮ್ಮ ತೋರಿಸಿ ದಂಡ ವಿಧಿಸುವುದು ಯಾವ ಸೀಮೆಯ ನ್ಯಾಯವೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ನೀತಿ ನಿಯಮಗಳು ಇಲ್ಲ. ಆರ್‌ಬಿಐನ ಸ್ಪಷ್ಟ ನಿರ್ದೇಶನವಾಗಲೀ, ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯಾಗಲೀ ಇಲ್ಲ. ದಂಡದ ಪ್ರಮಾಣ ನ್ಯಾಯಯುತವಾಗಿರಲಿ ಎಂದಷ್ಟೇ ಆರ್‌ಬಿಐ ಹೇಳಿದೆ. ಈ ಮುಗುಮ್ಮಾದ ಆದೇಶದ ಲಾಭವನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಚೆನ್ನಾಗಿಯೇ ಪಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಒಂದೊಂದು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಒಂದೊಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಫೈನ್‌ ಹಾಕುತ್ತವೆ. ಮಿನಿಮಮ್‌ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್‌ ಮೊತ್ತವನ್ನೂ ಆಯಾ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳೇ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತವೆ. ಅದೂ ಕೂಡ ಏಕರೂಪವಾಗಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಎಸ್‌ಬಿಐನ ಮಿನಿಮಮ್‌ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್‌ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಹೀಗಿದೆ. ಮಹಾನಗರ ಹಾಗೂ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ 3000 ರೂ.; ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ 2000 ರೂ.; ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 1000 ರೂ. ಕನಿಷ್ಠ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್‌ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳದಿರುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕೊಂದು 50 ರೂ. ದಂಡ ವಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದುಕೊಳ್ಳೋಣ. ಗ್ರಾಹಕರೊಬ್ಬರ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್‌ ಅನಿವಾರ್ಯ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ 2900 ರೂ. ಇದ್ದರೂ 50 ರೂ.ದಂಡ ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ತಿ ಹಣ ಖಾಲಿಯಾದರೂ ಅದೇ ಮೊತ್ತ. ಇದು ಅರ್ಥವಾಗದ ಲೆಕ್ಕ. ನಿಗದಿತ ಕನಿಷ್ಠ ಮೊತ್ತಕ್ಕಿಂತ ಎಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಇದೆಯೋ ಅದಕ್ಕನುಗುಣವಾಗಿ ದಂಡವೂ ಇರಬೇಕು ಎಂಬುದು ಐಐಟಿಯ ಗಣಿತ ಪ್ರೊಫೆಸರ್‌ ಒಬ್ಬರ ವಾದ. ಇದು ಸರಿಯೂ ಹೌದು.

ಹೀಗೆ ನಮ್ಮ ಹಣಕ್ಕೇ ದಂಡ ವಿಧಿಸುವುದು ಒಳ್ಳೆಯ ಕ್ರಮವಲ್ಲ. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈಗಲಾದರೂ ವಿವೇಚನೆ ತೋರಬೇಕು. ಆರ್‌ಬಿಐ ಕೂಡ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿ ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸರ್ವಸಮ್ಮತ ಸೂತ್ರವೊಂದನ್ನು ರೂಪಿಸಬೇಕು. ಗ್ರಾಹಕರೂ ಕೂಡ ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಂಡು ಇದರ ವಿರುದ್ಧ ದನಿ ಎತ್ತಬೇಕು.

ಮುಂದಿನ ಲೇಖನ

Vijay Karnataka News App: ನಿಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲು ನಡೆಯುವ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳನ್ನುಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುತ್ತೀರಾ? ಹಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ ವಿಜಯ ಕರ್ನಾಟಕ ಆ್ಯಪ್‌ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ ಹಾಗೂ ರಿಪೋರ್ಟ್‌ ಕಳಿಸಿ
ಲೇಟೆಸ್ಟ್‌ ನ್ಯೂಸ್‌ ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಿರಿ, Vijay Karnataka ಫೇಸ್‌ಬುಕ್‌ಪೇಜ್‌ ಲೈಕ್‌ ಮಾಡಿರಿ