ಹಕ್ಕು
ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಜಾವೇದ್ ಹೆಸರಿನ ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಬಳಕೆದಾರರು ಸಿಖ್ಖರ ಬೃಹತ್ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುವ ವಿಡಿಯೋ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದ್ದು, ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಸಿಖ್ ಸಮುದಾಯವು ದೆಹಲಿಯ ಶಾಹೀನ್ ಬಾಗ್ ಕಡೆಗೆ ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಸಿಖ್ ಸಹೋದರರು ಶಾಹೀನ್ ಬಾಗ್ ತಲುಪಿದ್ದು, ಸಿಎಎ ಮತ್ತು ಎನ್ಆರ್ಸಿ ವಿರೋಧಿ ಬೇಡಿಕೆಗಾಗಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಹೋದರರೊಂದಿಗೆ ಇದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಜಾವೇದ್ ವಿಡಿಯೋ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
FAKE ALERT: ಮುಸಲ್ಮಾನ ಮಹಿಳೆಯರು ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ವಿಡಿಯೋ ಶಾಹೀನ್ ಬಾಗ್ನದ್ದೇ? ಅಸಲಿಯತ್ತು ಇಲ್ಲಿದೆ!
ಸತ್ಯ
ಸಿಖ್ಖರ ನಾಮಧಾರಿ ಪಂಥವು 2019 ರ ನವೆಂಬರ್ನಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್ನ ಸುಲ್ತಾನಪುರ ಲೋಧಿ ನಗರದಲ್ಲಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆಸಿದಾಗ ಈ ವಿಡಿಯೋ ತೆಗೆಯಲಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೂ ಶಾಹೀನ್ ಬಾಗ್ಗೂ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ.
FACT CHECK: ಕಾಶಿ ಮಹಾಕಾಲ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಸ್ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಶಿವನಿಗಾಗಿ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಸೀಟು ಮೀಸಲು?
ಪರಿಶೀಲನೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನ
ಜಾವೇದ್ ಅವರು ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿದಾಗ, ವಾಹನ ನೋಂದಣಿ ಸಂಖ್ಯೆ ಪಿಬಿ 08 ಬಿಎ 8747ಯ ಮೋಟಾರ್ ಬೈಕ್ ಹಾದುಹೋಗುವುದನ್ನು ನಾವು ನೋಡಬಹುದು. ಈ ಸಂಖ್ಯೆ ಪಂಜಾಬ್ನ ಜಲಂಧರ್ಗೆ ಸೇರಿದೆ. ಪಂಜಾಬ್ ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ಸೇರಿದ ಜೀಪನ್ನು ಸಹ ನಾವು ನೋಡಬಹುದು.
Fact Check: ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಕೊರೊನಾಗೆ ಬಲಿಯಾದವರ ಸಾಮೂಹಿಕ ಅಂತ್ಯ ಸಂಸ್ಕಾರ ಸ್ಯಾಟಲೈಟ್ ಇಮೇಜ್ನಲ್ಲಿ ಬಯಲು?
ಇದಲ್ಲದೆ, ಎಲ್ಲಾ ಸಿಖ್ಖರು ಬಿಳಿ ಬಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಪೇಟವನ್ನು ಧರಿಸಿದ್ದರಿಂದ, ಅವರು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಮೇಳಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ನಾಮಧಾರಿ ಪಂಥಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ನಾವು ಊಹಿಸಿದ್ದೇವೆ.
Fake Alert: ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಜತೆ ಮೈತ್ರಿಗೆ ಶಿವಸೇನೆ ವಿರುದ್ಧ ವಾಗ್ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದ್ದ ಕೇಜ್ರಿವಾಲ್?
ಬಳಿಕ, ನಾವು ಗೂಗಲ್ ಸರ್ಚ್ ಎಂಜಿನ್ನಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ನಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಕೀವರ್ಡ್ಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿದ್ದು ಮತ್ತು ನವೆಂಬರ್ 2, 2019 ರ ಪಂಜಾಬ್ ಕೇಸರಿ ವರದಿಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ.
ಪಂಜಾಬ್ನ ಕಪುರ್ಥಾಲಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪವಿತ್ರ ಪಟ್ಟಣವಾದ ಸುಲ್ತಾನಪುರ ಲೋಧಿಯಲ್ಲಿ ಗುರುನಾನಕ್ ದೇವ್ ಅವರ 550 ನೇ ಜನ್ಮದಿನದಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ನಾಮಧಾರಿ ಸಿಖ್ಖರು ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆಸಿದರು ಎಂದು ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಮೇಲಿನ ವರದಿಯ ಮಾಹಿತಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಕೀವರ್ಡ್ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ನಾವು ನವೆಂಬರ್ 3, 2019 ರಂದು ಅಪ್ಲೋಡ್ ಆಗಿರುವ ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ವಿಡಿಯೋವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ.
'ಸುಲ್ತಾನಪುರ ಲೋಧಿ ನಾಮಧರಿ ಸಂಗತ್ 50000' ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಈ ಮೇಲಿನ ವಿಡಿಯೋ ಅದೇ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ.
ಇನ್ನು, ನವೆಂಬರ್ 2, 2019 ರಂದು ಮತ್ತೊಂದು ವಿಡಿಯೋವನ್ನು ನಾವು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಈ ವಿಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಅದೇ ಪಂಜಾಬ್ ಪೊಲೀಸ್ ಜೀಪ್ ಅನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಅದನ್ನು ಜಾವೇದ್ ಸುಳ್ಳು ಹಕ್ಕಿನೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ತೀರ್ಮಾನ
ಪೌರತ್ವ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ 2019 ಮತ್ತು ಎನ್ಆರ್ಸಿ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವ ಶಾಹೀನ್ ಬಾಗ್ ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರಿಗೆ ಸಿಖ್ಖರು ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಪಂಜಾಬ್ನಲ್ಲಿ ಸಿಖ್ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಹಳೆಯ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಟೈಮ್ಸ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ ಚೆಕ್ ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ.
ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಜಾವೇದ್ ಹೆಸರಿನ ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಬಳಕೆದಾರರು ಸಿಖ್ಖರ ಬೃಹತ್ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುವ ವಿಡಿಯೋ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದ್ದು, ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಸಿಖ್ ಸಮುದಾಯವು ದೆಹಲಿಯ ಶಾಹೀನ್ ಬಾಗ್ ಕಡೆಗೆ ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಸತ್ಯ
ಸಿಖ್ಖರ ನಾಮಧಾರಿ ಪಂಥವು 2019 ರ ನವೆಂಬರ್ನಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್ನ ಸುಲ್ತಾನಪುರ ಲೋಧಿ ನಗರದಲ್ಲಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆಸಿದಾಗ ಈ ವಿಡಿಯೋ ತೆಗೆಯಲಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೂ ಶಾಹೀನ್ ಬಾಗ್ಗೂ ಯಾವುದೇ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲ.
FACT CHECK: ಕಾಶಿ ಮಹಾಕಾಲ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಸ್ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಶಿವನಿಗಾಗಿ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಸೀಟು ಮೀಸಲು?
ಪರಿಶೀಲನೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನ
ಜಾವೇದ್ ಅವರು ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿದಾಗ, ವಾಹನ ನೋಂದಣಿ ಸಂಖ್ಯೆ ಪಿಬಿ 08 ಬಿಎ 8747ಯ ಮೋಟಾರ್ ಬೈಕ್ ಹಾದುಹೋಗುವುದನ್ನು ನಾವು ನೋಡಬಹುದು. ಈ ಸಂಖ್ಯೆ ಪಂಜಾಬ್ನ ಜಲಂಧರ್ಗೆ ಸೇರಿದೆ. ಪಂಜಾಬ್ ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ಸೇರಿದ ಜೀಪನ್ನು ಸಹ ನಾವು ನೋಡಬಹುದು.
Fact Check: ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಕೊರೊನಾಗೆ ಬಲಿಯಾದವರ ಸಾಮೂಹಿಕ ಅಂತ್ಯ ಸಂಸ್ಕಾರ ಸ್ಯಾಟಲೈಟ್ ಇಮೇಜ್ನಲ್ಲಿ ಬಯಲು?
ಇದಲ್ಲದೆ, ಎಲ್ಲಾ ಸಿಖ್ಖರು ಬಿಳಿ ಬಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಪೇಟವನ್ನು ಧರಿಸಿದ್ದರಿಂದ, ಅವರು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಮೇಳಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ನಾಮಧಾರಿ ಪಂಥಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ನಾವು ಊಹಿಸಿದ್ದೇವೆ.
ಬಳಿಕ, ನಾವು ಗೂಗಲ್ ಸರ್ಚ್ ಎಂಜಿನ್ನಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ನಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಕೀವರ್ಡ್ಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿದ್ದು ಮತ್ತು ನವೆಂಬರ್ 2, 2019 ರ ಪಂಜಾಬ್ ಕೇಸರಿ ವರದಿಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ.
ಪಂಜಾಬ್ನ ಕಪುರ್ಥಾಲಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪವಿತ್ರ ಪಟ್ಟಣವಾದ ಸುಲ್ತಾನಪುರ ಲೋಧಿಯಲ್ಲಿ ಗುರುನಾನಕ್ ದೇವ್ ಅವರ 550 ನೇ ಜನ್ಮದಿನದಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ನಾಮಧಾರಿ ಸಿಖ್ಖರು ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆಸಿದರು ಎಂದು ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಮೇಲಿನ ವರದಿಯ ಮಾಹಿತಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಕೀವರ್ಡ್ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ನಾವು ನವೆಂಬರ್ 3, 2019 ರಂದು ಅಪ್ಲೋಡ್ ಆಗಿರುವ ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ವಿಡಿಯೋವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ.
'ಸುಲ್ತಾನಪುರ ಲೋಧಿ ನಾಮಧರಿ ಸಂಗತ್ 50000' ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಈ ಮೇಲಿನ ವಿಡಿಯೋ ಅದೇ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ.
ಇನ್ನು, ನವೆಂಬರ್ 2, 2019 ರಂದು ಮತ್ತೊಂದು ವಿಡಿಯೋವನ್ನು ನಾವು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಈ ವಿಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಅದೇ ಪಂಜಾಬ್ ಪೊಲೀಸ್ ಜೀಪ್ ಅನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಅದನ್ನು ಜಾವೇದ್ ಸುಳ್ಳು ಹಕ್ಕಿನೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ತೀರ್ಮಾನ
ಪೌರತ್ವ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ 2019 ಮತ್ತು ಎನ್ಆರ್ಸಿ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವ ಶಾಹೀನ್ ಬಾಗ್ ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರಿಗೆ ಸಿಖ್ಖರು ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಪಂಜಾಬ್ನಲ್ಲಿ ಸಿಖ್ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಹಳೆಯ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಟೈಮ್ಸ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ ಚೆಕ್ ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ.