[This story originally published in Times of India on Feb 4, 2019] ಹರಿದಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಸುದ್ದಿ ಏನು?
ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳು ಚಪ್ಪಲಿಯನ್ನು ಮೊಬೈಲ್ನಂತೆ ಕೈಯ್ಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದು ಸೆಲ್ಫಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಪೋಸ್ ನೀಡಿದ ಫೋಟೋ ಒಂದು ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಯಿತು. ಖ್ಯಾತ ಫೋಟೋಗ್ರಾಫರ್ ಅತುಲ್ ಕಸ್ಬೇಕರ್ ಕೂಡ ಈ ಫೋಟೋವನ್ನು ಶೇರ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.
ಹಾಗಿದ್ದರೂ ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟ ಅಮಿತಾಭ್ ಬಚ್ಚನ್, ಈ ಚಿತ್ರ 'ಫೋಟೋಶಾಪ್' ಮಾಡಿದಂತಿದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಿಸಿದ್ದರು.
ಕಸ್ಬೇಕರ್ ಅವರ ಟ್ವೀಟ್ಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ ಬಚ್ಚನ್, 'ಇದು ಫೋಟೋಶಾಪ್ ಮಾಡಿದ ಚಿತ್ರದಂತಿದೆ' ಎಂದಿದ್ದರು. ಬಾಲಕನ ಕೈಯ್ಯಲ್ಲಿದ್ದ ಸ್ಲಿಪ್ಪರ್ ಆತನ ಕೈಗಿಂತಲೂ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದುದನ್ನು ತೋರಿಸಿ ತಮ್ಮ ವಾದವನ್ನು ಬಚ್ಚನ್ ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.
ಮೂವರು ಪೋಸ್ಟ್ ಪ್ರೊಡಕ್ಷನ್ ತಜ್ಞರ ಜತೆ ಚರ್ಚಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಕಸ್ಬೇಕರ್, ಈ ಫೋಟೋ ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಕ ತಿರುಚಿದ್ದಲ್ಲ, ಇದು ಒರಿಜಿನಲ್ ಫೋಟೋ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
'ಸ್ಮಾರ್ಟ್ಫೋನ್ ಮೂಲಕ ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ದೊಡ್ಡದಾಗಿಸಿ ನೋಡುವಾಗ ಚಿತ್ರದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಕುಸಿಯುವುದರಿಂದ ಚಪ್ಪಲಿ ಬಾಲಕ ಕೈಗಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ' ಎಂದು ಅವರು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಸತ್ಯಾಂಶವೇನು?
ಇದು ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಕ ತಿದ್ದಿದ ಚಿತ್ರವಲ್ಲ.
ಪರಿಶೀಲನೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನ:
ಬಚ್ಚನ್ ಟ್ವೀಟ್ಗಳಿಗೆ ಬಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಹಲವು ಟ್ವಿಟರ್ ಬಳಕೆದಾರರು ಬಚ್ಚನ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ತಪ್ಪು ಎಂದು ಹೇಳಿರುವದು ಕಂಡುಬಂತು. ಟೈಮ್ಸ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ ಚೆಕ್ ಒಂದು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಮೂಲ ಫೋಟೋ ಫೇಸ್ಬುಕ್ನಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿತು.
ಫೆಬ್ರವರಿ 2ರಂದು 11:22ರ ವೇಳೆಗೆ ಗೋಲ್ಡ್ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬವರು ಇದನ್ನು ಶೇರ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಬಳಿಕ ಆ ಫೋಟೋ 1000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಶೇರ್ ಆಯಿತು. ಇತರ ಹಲವು ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿಗಳು ಕೂಡ ಫೋಟೋವನ್ನು ಶೇರ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು.
ಗೂಗಲ್ನ ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಸರ್ಚ್ ನಲ್ಲಿ ಕಸ್ಟಮ್ ಟೈಮ್ ರೇಂಜ್ ಟೂಲ್ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹುಡುಕಿದಾಗ, ಫೆಬ್ರವರಿ 2ಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ ಈ ಚಿತ್ರ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಇರಲಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಪತ್ತೆಯಾಯಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅದು ಗೋಲ್ಡ್ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬವರು ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದ ಒರಿಜಿನಲ್ ಚಿತ್ರವೇ ಎಂಬುದು ದೃಢಪಟ್ಟಿತು.
ಚಿತ್ರವನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್ನಂತೆ ಬಳಸಿದ ಚಪ್ಪಲಿ ಅದೇ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಹುಡುಗನದ್ದಾಗಿತ್ತು ಎಂಬುದು ತಿಳಿಯಿತು. ಆ ಹುಡುಗನ ಒಂದು ಕಾಲಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಅದೇ ಚಪ್ಪಲಿಯನ್ನು ಹೋಲುವ ಚಪ್ಪಲಿಯಿತ್ತು.
ಆ ಚಪ್ಪಲಿಯ ಬಣ್ಣ, ಗಾತ್ರ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಆ ಹುಡುಗನ ಕಾಲಲ್ಲಿ ಇರುವ ಚಪ್ಪಲಿ ಮತ್ತು ಸ್ಮಾರ್ಟ್ಫೋನ್ನಂತೆ ಬಳಸಿದ ಚಪ್ಪಲಿ ಎರಡೂ ಒಂದೇ ಜೋಡಿ ಎಂಬುದು ಖಚಿತವಾಯಿತು.
ನಿರ್ಣಯ:
ವೈರಲ್ ಫೋಟೋ ಬಗ್ಗೆ ಅಮಿತಾಭ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆ ತಪ್ಪು ಎಂಬುದನ್ನು ಟೈಮ್ಸ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ ಚೆಕ್ ದೃಢೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಆ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಕ ತಿದ್ದಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ತಪ್ಪಾಗಿದೆ.
ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳು ಚಪ್ಪಲಿಯನ್ನು ಮೊಬೈಲ್ನಂತೆ ಕೈಯ್ಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದು ಸೆಲ್ಫಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಪೋಸ್ ನೀಡಿದ ಫೋಟೋ ಒಂದು ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಯಿತು. ಖ್ಯಾತ ಫೋಟೋಗ್ರಾಫರ್ ಅತುಲ್ ಕಸ್ಬೇಕರ್ ಕೂಡ ಈ ಫೋಟೋವನ್ನು ಶೇರ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.
ಹಾಗಿದ್ದರೂ ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟ ಅಮಿತಾಭ್ ಬಚ್ಚನ್, ಈ ಚಿತ್ರ 'ಫೋಟೋಶಾಪ್' ಮಾಡಿದಂತಿದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಿಸಿದ್ದರು.
ಕಸ್ಬೇಕರ್ ಅವರ ಟ್ವೀಟ್ಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ ಬಚ್ಚನ್, 'ಇದು ಫೋಟೋಶಾಪ್ ಮಾಡಿದ ಚಿತ್ರದಂತಿದೆ' ಎಂದಿದ್ದರು. ಬಾಲಕನ ಕೈಯ್ಯಲ್ಲಿದ್ದ ಸ್ಲಿಪ್ಪರ್ ಆತನ ಕೈಗಿಂತಲೂ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದುದನ್ನು ತೋರಿಸಿ ತಮ್ಮ ವಾದವನ್ನು ಬಚ್ಚನ್ ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.
ಮೂವರು ಪೋಸ್ಟ್ ಪ್ರೊಡಕ್ಷನ್ ತಜ್ಞರ ಜತೆ ಚರ್ಚಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಕಸ್ಬೇಕರ್, ಈ ಫೋಟೋ ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಕ ತಿರುಚಿದ್ದಲ್ಲ, ಇದು ಒರಿಜಿನಲ್ ಫೋಟೋ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
'ಸ್ಮಾರ್ಟ್ಫೋನ್ ಮೂಲಕ ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ದೊಡ್ಡದಾಗಿಸಿ ನೋಡುವಾಗ ಚಿತ್ರದ ಗುಣಮಟ್ಟ ಕುಸಿಯುವುದರಿಂದ ಚಪ್ಪಲಿ ಬಾಲಕ ಕೈಗಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ' ಎಂದು ಅವರು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಸತ್ಯಾಂಶವೇನು?
ಇದು ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಕ ತಿದ್ದಿದ ಚಿತ್ರವಲ್ಲ.
ಪರಿಶೀಲನೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನ:
ಬಚ್ಚನ್ ಟ್ವೀಟ್ಗಳಿಗೆ ಬಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಹಲವು ಟ್ವಿಟರ್ ಬಳಕೆದಾರರು ಬಚ್ಚನ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ತಪ್ಪು ಎಂದು ಹೇಳಿರುವದು ಕಂಡುಬಂತು. ಟೈಮ್ಸ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ ಚೆಕ್ ಒಂದು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಮೂಲ ಫೋಟೋ ಫೇಸ್ಬುಕ್ನಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿತು.
ಫೆಬ್ರವರಿ 2ರಂದು 11:22ರ ವೇಳೆಗೆ ಗೋಲ್ಡ್ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬವರು ಇದನ್ನು ಶೇರ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಬಳಿಕ ಆ ಫೋಟೋ 1000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಶೇರ್ ಆಯಿತು. ಇತರ ಹಲವು ಫೇಸ್ಬುಕ್ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿಗಳು ಕೂಡ ಫೋಟೋವನ್ನು ಶೇರ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು.
ಗೂಗಲ್ನ ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಸರ್ಚ್ ನಲ್ಲಿ ಕಸ್ಟಮ್ ಟೈಮ್ ರೇಂಜ್ ಟೂಲ್ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹುಡುಕಿದಾಗ, ಫೆಬ್ರವರಿ 2ಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ ಈ ಚಿತ್ರ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಇರಲಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಪತ್ತೆಯಾಯಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅದು ಗೋಲ್ಡ್ ಕುಮಾರ್ ಎಂಬವರು ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದ ಒರಿಜಿನಲ್ ಚಿತ್ರವೇ ಎಂಬುದು ದೃಢಪಟ್ಟಿತು.
ಚಿತ್ರವನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್ನಂತೆ ಬಳಸಿದ ಚಪ್ಪಲಿ ಅದೇ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಹುಡುಗನದ್ದಾಗಿತ್ತು ಎಂಬುದು ತಿಳಿಯಿತು. ಆ ಹುಡುಗನ ಒಂದು ಕಾಲಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಅದೇ ಚಪ್ಪಲಿಯನ್ನು ಹೋಲುವ ಚಪ್ಪಲಿಯಿತ್ತು.
ಆ ಚಪ್ಪಲಿಯ ಬಣ್ಣ, ಗಾತ್ರ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಆ ಹುಡುಗನ ಕಾಲಲ್ಲಿ ಇರುವ ಚಪ್ಪಲಿ ಮತ್ತು ಸ್ಮಾರ್ಟ್ಫೋನ್ನಂತೆ ಬಳಸಿದ ಚಪ್ಪಲಿ ಎರಡೂ ಒಂದೇ ಜೋಡಿ ಎಂಬುದು ಖಚಿತವಾಯಿತು.
ನಿರ್ಣಯ:
ವೈರಲ್ ಫೋಟೋ ಬಗ್ಗೆ ಅಮಿತಾಭ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆ ತಪ್ಪು ಎಂಬುದನ್ನು ಟೈಮ್ಸ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ ಚೆಕ್ ದೃಢೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಆ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಕ ತಿದ್ದಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ತಪ್ಪಾಗಿದೆ.