5,000 ವರ್ಷ ಹಳೆಯ ಅಸ್ಥಿಪಂಜರ ಪತ್ತೆ

ರಾಜ್‌ಕೋಟ್‌: ಸತತ ಎರಡು ತಿಂಗಳ ಉತ್ಖನನದ ನಂತರ ಗುಜರಾತ್‌ನ ಕಛ್‌ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಧೋಲವಿರಾದಿಂದ ಸುಮಾರು 360 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದ ಪ್ರದೇಶವೊಂದರಲ್ಲಿ ಹರಪ್ಪಾ ನಾಗರಿಕತೆಗೆ ಸೇರಿದ ಮಾನವ ಅಸ್ಥಿಪಂಜರವೊಂದನ್ನು ಪುರಾತತ್ತ ್ವ ಜ್ಞರು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.

300 ಮೀ.*300 ಮೀ. ಅಳತೆಯ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ 250ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಾಧಿಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ 26 ಸಮಾಧಿಗಳನ್ನು ಉತ್ಖನನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಅಂತಹ ಒಂದು ಸಮಾಧಿಯಲ್ಲಿ 5,000 ವರ್ಷ ಹಳೆಯ, ಆರು ಅಡಿ ಉದ್ದದ ಪೂರ್ಣ ಮಾನವ ಅಸ್ಥಿಪಂಜರ ದೊರೆತಿದೆ. ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್‌ ಜನವಸತಿ ಇತ್ತು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಇದು ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಯತಾಕಾರದ ಸಮಾಧಿ ಪತ್ತೆಯಾಗಿರುವುದು ಇದೇ ಮೊದಲು. ಈ ಸಮಾಧಿಯು ಸುಮಾರು 4,600ರಿಂದ 5,200 ವರ್ಷ ಹಳೆಯದು ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪುರಾತತ್ತ ್ವ ಜ್ಞರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

''ಗುಜರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದುವರೆಗೆ ಪತ್ತೆಯಾದ ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳಗಳೆಲ್ಲವೂ ವೃತ್ತಾಕಾರ ಅಥವಾ ಅರ್ಧ ವೃತ್ತಾಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದವು. ಆಯತಾಕಾರದ ಸಮಾಧಿಯ ಮಹತ್ವ ತಿಳಿಯಲು ನಾವು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಅಸ್ಥಿಪಂಜರದ ವಯಸ್ಸು, ಸಾವಿನ ಕಾರಣ ಮತ್ತ್ತು ಲಿಂಗ ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಅದನ್ನು ಕೇರಳ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸಲಾಗಿದೆ,'' ಎಂದು ಕಛ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪ್ರಾಚ್ಯವಸ್ತು ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಸುರೇಶ್‌ ಭಂಡಾರಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕಛ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮತ್ತು ಕೇರಳ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಲಖಪತ್‌ ತಾಲೂಕಿನ ಖತಿಯಾ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಈ ಉತ್ಖನನ ನಡೆಸಿವೆ. ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ಸಮಾಧಿಗಳೂ ಪೂರ್ವ-ಪಶ್ಚಿಮ ಅಭಿಮುಖವಾಗಿದ್ದು, ಕಲ್ಲಿನ ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಅಸ್ಥಿಪಂಜರದ ತಲೆಯನ್ನು ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಇರಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಕಾಲುಗಳನ್ನು ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಮಾಧಿಗಳ ಪೈಕಿ ಅತಿ ದೊಡ್ಡದು 6.9 ಮೀಟರ್‌ ಇದ್ದು, ಅತಿ ಚಿಕ್ಕದು 1.2 ಮೀಟರ್‌ ಉದ್ದವಿದೆ ಎಂದು ಪುರಾತತ್ತ ್ವ ಜ್ಞರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.