ಹೊಸದಿಲ್ಲಿ: ಭಾರತವು 75ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನದ ಅಮೃತ ಮಹೋತ್ಸವದ ಸಂಭ್ರಮದಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಭಾರತೀಯ ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆಯೂ ಇದು ವಿಶಿಷ್ಟ ದಿನಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಟ್ಟಿದೆ. ಅಂಚೆ ಮೂಲಕ ಪತ್ರಗಳು, ಕೊರಿಯರ್ ಮತ್ತು ಇತರೆ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತಿರುವ ಅಂಚೆ ಗುರುತಿನ ಸಂಖ್ಯೆ (ಪಿನ್) ಆರಂಭಿಸಿ ಆಗಸ್ಟ್ 15ರಂದು 50 ವರ್ಷವಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ PINನ ಸುವರ್ಣ ಮಹೋತ್ಸವದ ಸಂದರ್ಭವಿದು. 1972ರ ಆಗಸ್ಟ್ 15ರಂದು ಅಂಚೆ ಗುರುತಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಅಂಚೆ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್ ಮಂಡಳಿಯ ಹಿರಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದ, ಕೇಂದ್ರ ಸಂವಹನ ಸಚಿವಾಲಯದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀರಾಮ್ ಭಿಕಾಜಿ ವೇಲಂಕರ್ ಅವರು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪಿನ್ ಕೋಡ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ್ದರು.
ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ವೇಲಂಕರ್ ಅವರು ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪುರಸ್ಕಾರ ಪಡೆದ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, 1999ರಲ್ಲಿ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾಗಿದ್ದರು.
ಭಾರತದ ಅನೇಕ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಹೆಸರಿನ ಹಲವಾರು ಊರುಗಳಿವೆ. ಇದರಿಂದ ವಿಳಾಸ ನಿಖರವಾಗಿರದೆ ಇದ್ದರೆ ಅಂಚೆ ಪತ್ರ ಅಥವಾ ವಸ್ತುಗಳು ಸೂಕ್ತ ಜಾಗಕ್ಕೆ ತಲುಪುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಭಾಷೆಯುಳ್ಳ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಜನರು ವಿಳಾಸವನ್ನು ಕೂಡ ವಿಭಿನ್ನ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದರಿಂದ ಅಂಚೆ ನೌಕರರಿಗೆ ವಿಳಾಸ ಪತ್ತೆ ಮಾಡುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ ಪಿನ್ ಕೋಡ್ ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯವೆನಿಸಿತ್ತು. ಈ ಕೋಡ್ ಬಳಸಿ ಅಂಚೆಯಣ್ಣರು ಸೂಕ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವಿಳಾಸಕ್ಕೆ ಪೋಸ್ಟ್ ತಲುಪಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಪಿನ್ ಕೋಡ್‌ನ ಮೊದಲ ಸಂಖ್ಯೆ ವಲಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಉಪ ವಲಯ, ಮೂರನೇ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಆ ವಲಯ ಹಾಗೂ ಉಪ ವಲಯದೊಳಗಿನ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕೊನೆಯ ಮೂರು ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಆ ಜಿಲ್ಲೆಯೊಳಗಿನ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಂಚೆ ಕಚೇರಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಇಂಡಿಯಾ ಪೋಸ್ಟ್ ಪ್ರಕಾರ, ಇಡೀ ದೇಶವನ್ನು ಅಂಚೆ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸಲು 23 ಅಂಚೆ ವೃತ್ತಗಳನ್ನಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರತಿ ವೃತ್ತವೂ ಮುಖ್ಯ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಸ್ಟರ್ ಜನರಲ್ ಅವರನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
ಅಂಚೆ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್ ಮಂಡಳಿಯ ಹಿರಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದ, ಕೇಂದ್ರ ಸಂವಹನ ಸಚಿವಾಲಯದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀರಾಮ್ ಭಿಕಾಜಿ ವೇಲಂಕರ್ ಅವರು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪಿನ್ ಕೋಡ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ್ದರು.
ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ವೇಲಂಕರ್ ಅವರು ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಪುರಸ್ಕಾರ ಪಡೆದ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, 1999ರಲ್ಲಿ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾಗಿದ್ದರು.
ಭಾರತದ ಅನೇಕ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಹೆಸರಿನ ಹಲವಾರು ಊರುಗಳಿವೆ. ಇದರಿಂದ ವಿಳಾಸ ನಿಖರವಾಗಿರದೆ ಇದ್ದರೆ ಅಂಚೆ ಪತ್ರ ಅಥವಾ ವಸ್ತುಗಳು ಸೂಕ್ತ ಜಾಗಕ್ಕೆ ತಲುಪುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಭಾಷೆಯುಳ್ಳ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಜನರು ವಿಳಾಸವನ್ನು ಕೂಡ ವಿಭಿನ್ನ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದರಿಂದ ಅಂಚೆ ನೌಕರರಿಗೆ ವಿಳಾಸ ಪತ್ತೆ ಮಾಡುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ ಪಿನ್ ಕೋಡ್ ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯವೆನಿಸಿತ್ತು. ಈ ಕೋಡ್ ಬಳಸಿ ಅಂಚೆಯಣ್ಣರು ಸೂಕ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವಿಳಾಸಕ್ಕೆ ಪೋಸ್ಟ್ ತಲುಪಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಪಿನ್ ಕೋಡ್‌ನ ಮೊದಲ ಸಂಖ್ಯೆ ವಲಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಉಪ ವಲಯ, ಮೂರನೇ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಆ ವಲಯ ಹಾಗೂ ಉಪ ವಲಯದೊಳಗಿನ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕೊನೆಯ ಮೂರು ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಆ ಜಿಲ್ಲೆಯೊಳಗಿನ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಂಚೆ ಕಚೇರಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಇಂಡಿಯಾ ಪೋಸ್ಟ್ ಪ್ರಕಾರ, ಇಡೀ ದೇಶವನ್ನು ಅಂಚೆ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸಲು 23 ಅಂಚೆ ವೃತ್ತಗಳನ್ನಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರತಿ ವೃತ್ತವೂ ಮುಖ್ಯ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಸ್ಟರ್ ಜನರಲ್ ಅವರನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.