ಮದುವೆ ಸಾಬೀತಿಗೆ ನೋಂದಣಿಯಷ್ಟೇ ಸಾಲದು; ಹಿಂದೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಧಿ ವಿಧಾನದಂತೆ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳೂ ನಡೆದಿರಬೇಕು: ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್

ಶ್ರೀಕಾಂತ್‌ ಹುಣಸವಾಡಿ
ಬೆಂಗಳೂರು: ಮದುವೆ ಆಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ವಿವಾಹ ನೋಂದಣಿಯೊಂದೇ ಸಾಲದು. ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯದಂತೆ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತವಾಗಿ ಸಪ್ತಪದಿ ತುಳಿದಿರಬೇಕು ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ಷರಾ ಬರೆದಿದೆ.

ಮದುವೆ ಆಗಿರುವುದನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಲು ಹಿಂದೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಧಿ ವಿಧಾನಗಳಂತೆ ಮದುವೆ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ನಡೆದಿರಬೇಕು, ಸಪ್ತಪದಿ ತುಳಿದಿರಬೇಕು, ಅದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯೂ ಇರಬೇಕು ಎಂದು ಕೋರ್ಟ್‌ ಹೇಳಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಆಸ್ತಿ ವ್ಯಾಜ್ಯದ ಪ್ರಕರಣವೊಂದರಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ಎಲ್‌.ನಾಗೇಶ್ವರ ರಾವ್‌ ಹಾಗೂ ಹೇಮಂತ್‌ ಗುಪ್ತಾ ಅವರಿದ್ದ ವಿಭಾಗೀಯ ಪೀಠ ಹೀಗೆಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ.

''ಅರ್ಜಿದಾರಳು ತಾನು ಮೃತ ಪತಿಯ ಹೆಂಡತಿ ಎಂದು ಹಕ್ಕು ಮಂಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಅಧೀನ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯಿದೆ 1955ರ ಸೆಕ್ಷನ್‌ 7ರ ಪ್ರಕಾರ ಮದುವೆ ಕಾರ‍್ಯಕ್ರಮ ನಡೆದಿದೆ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಸಾಕ್ಷಿ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಆದರೆ ಅರ್ಜಿದಾರರು ಮದುವೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಉಪನೋಂದಣಾಧಿಕಾರಿಗಳ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ನೋಂದಣಿ ಮಾಡಿಸಿರುವ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್‌ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಅದೊಂದೇ ಮದುವೆಯನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ಸಾಕ್ಷ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ'' ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ಹೇಳಿದೆ.

''ವಿಶೇಷ ವಿವಾಹ ಕಾಯಿದೆ 1954ರಡಿ ಮದುವೆ ಒಪ್ಪಂದ ನೋಂದಣಿ ಮದುವೆ ಆಗಿರುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಲ್ಲ. ಅದು ಕೇವಲ ನೋಂದಣಿ ಮಾಡಿರುವ ಒಪ್ಪಂದವಷ್ಟೇ ಎಂದು ಮೊದಲನೇ ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ ಎಂದು ಸುಪ್ರಿಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಆ ಮೊದಲನೇ ಮೇಲ್ಮನವಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿರುವ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ ಕೂಡ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಿಂದೂ ಮದುವೆಗಳನ್ನು ಹಿಂದೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಧಿ ವಿಧಾನಗಳಂತೆ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತವಾಗಿ ನಡೆದಿರುವ ಮದುವೆಗಳಿಂದ ಮೂಲಕ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿವಾದಿಗಳು ಮದುವೆ ನಡೆದಿರುವುದನ್ನೇ ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಮದುವೆ ಆಗಿದೆ ಎಂದು ಸಲ್ಲಿಸಿರುವ ಮ್ಯಾರೇಜ್‌ ರಿಜಿಸ್ಪ್ರೇಷನ್‌ ಸರ್ಟಿಫಿಕೇಟ್‌ನಿಂದ ಮದುವೆ ಆಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಂಬಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವೆಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ.

ಕೋಲಾರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮಾಲೂರು ಹೋಬಳಿಯ ಕದಿರೇನಹಳ್ಳಿ ಗ್ರಾಮದ ವಾಸಿಗಳಾದ ರತ್ನಮ್ಮ ವರ್ಸಸ್‌ ಸುಜಾತಮ್ಮ ನಡುವಿನ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಇಂತಹುದೊಂದು ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದ್ದು, ಇದು ಕೌಟುಂಬಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿರುವ ಕೇಸುಗಳ ಮೇಲೆ ಗಂಭೀರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲಿದೆ.

ಪ್ರಕರಣದ ವಿವರಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ, ಮದುವೆಯನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಲ್ಲದೆಂದು ಒಪ್ಪಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವೆಂದಿರುವ ನ್ಯಾಯಪೀಠ, ಆದರೂ ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಆ ಮದುವೆಯನ್ನು ಮಾನ್ಯ ಮಾಡುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದೆ. ಅಧೀನ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಮದುವೆ ರಿಜಿಸ್ಟರ್‌ ಮಾಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಮದುವೆ ನಡೆದಿರುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರೂಫ್‌ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿತ್ತು. ಅದನ್ನೂ ಸಹ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೊರ್ಟ್‌ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ.