ಆ್ಯಪ್ನಗರ

ಬಗರ್‌ಹುಕುಂ ಸಾಗುವಳಿದಾರರ ಮೇಲೂ ‘ಎತ್ತಂಗಡಿ’ ತೂಗುಕತ್ತಿ

ಹಲವು ದಶಕಗಳಿಂದ ಭೂಮಿ ಒಡೆತನ ಸಿಗುತ್ತದೆಂಬ ಆಶಾವಾದದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಹಕ್ಕುಳ್ಳ (ಡಿ ದರ್ಜೆ) ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸಾಗುವಳಿ ( ಬಗರ್‌ಹುಕುಂ) ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ರೈತ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ನೆಲೆಯನ್ನೇ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಭೀತಿ ಎದುರಾಗಿದೆ.

Vijaya Karnataka 24 Feb 2019, 5:00 am
ಸಂತೋಷ್‌ ಕಾಚಿನಕಟ್ಟೆ
Vijaya Karnataka Web fear of losing ground
ಬಗರ್‌ಹುಕುಂ ಸಾಗುವಳಿದಾರರ ಮೇಲೂ ‘ಎತ್ತಂಗಡಿ’ ತೂಗುಕತ್ತಿ


ಶಿವಮೊಗ್ಗ :
ಹಲವು ದಶಕಗಳಿಂದ ಭೂಮಿ ಒಡೆತನ ಸಿಗುತ್ತದೆಂಬ ಆಶಾವಾದದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಹಕ್ಕುಳ್ಳ (ಡಿ ದರ್ಜೆ) ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸಾಗುವಳಿ ( ಬಗರ್‌ಹುಕುಂ) ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ರೈತ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ನೆಲೆಯನ್ನೇ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಭೀತಿ ಎದುರಾಗಿದೆ.

ಸರಕಾರವೇ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟ ಅವಕಾಶದ ಮೇರೆಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಅರ್ಜಿಗಳೇ ಈಗ ರೈತರಿಗೆ ಶೂಲವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿವೆ. ಅರಣ್ಯ ಹಕ್ಕು ಕಾಯಿದೆಯಡಿ ತಿರಸ್ಕೃತಗೊಂಡ ಅರ್ಜಿದಾರ ಕುಟುಂಬಗಳನ್ನು 2019ನೇ ಜುಲೈ 24ರೊಳಗೆ ತೆರವುಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ನೀಡಿರುವ ಆದೇಶ ಅರಣ್ಯ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸಾಗುವಳಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬಗರ್‌ ಹುಕುಂನಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅರಣ್ಯಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಹೇಳುತ್ತಿರುವುದು ರೈತರಲ್ಲಿ ನಡುಕ ಹುಟ್ಟಿಸಿದೆ.

ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯೊಂದರಲ್ಲಿಯೇ ಬಗರ್‌ಹುಕುಂ ಅಡಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ 2,56,340 ಅರ್ಜಿಗಳಲ್ಲಿ 2,14,962 ಅರ್ಜಿಗಳು ತಿರಸ್ಕೃತವಾಗಿದ್ದು ಈ ಎಲ್ಲಾ ಕುಟುಂಬಗಳು ಈಗ ಎತ್ತಂಗಡಿ ಭೀತಿ ಎದುರಿಸುವಂತಾಗಿದೆ. ರೈತರು ತಮ್ಮ ಕೃಷಿಗೆ ಪೂರಕವಾದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಾದ ಸೊಪ್ಪುಸಂಗ್ರಹ, ಕೊಟ್ಟಿಗೆ ಗೊಬ್ಬರದ ಗುಂಡಿಗೆ, ಕಣ ನಿರ್ಮಿಸಲು, ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು ಮೇಯಿಸಲು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಚುಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಆಶ್ರಯಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದ ಗೋಮಾಳ, ಸೊಪ್ಪಿನಬೆಟ್ಟ, ಕಾನು(ಮಲೆನಾಡು ಪ್ರದೇಶ), ಅಮೃತ್‌ ಕಾವಲ್‌(ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶ), ಕುಮ್ಕಿ(ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ), ಬೆಟ್ಟಭೂಮಿ(ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ), ಬಾನೆ, ಜಿಮ್ಮಾ ಬಾನೆ(ಕೊಡಗು) ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸರಕಾರ ವಿಶೇಷ ಹಕ್ಕುಳ್ಳ (ಡಿ ದರ್ಜೆ)ಭೂಮಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿತ್ತು.

2002ರಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ 'ಎದೆ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ 4 ಅಡಿ ಸುತ್ತಳತೆಯ ಕನಿಷ್ಠ 5 ಮರ ಇರುವ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಅರಣ್ಯ'ವೆಂದು ಘೋಷಿಸುವಂತೆ ಆದೇಶ ನೀಡಿದ ಅನ್ವಯ ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಯು ಈ ಎಲ್ಲ ವಿಶೇಷ ಹಕ್ಕುಳ್ಳ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪರಿಭಾವಿತ(ಡೀಮ್ಡ್‌ ಫಾರೆಸ್ಟ್‌) ಅರಣ್ಯವೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಕಳೆದ 10 ವರ್ಷದಿಂದ ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ರೈತರು ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆ ನಡುವೆ ಸಂಘರ್ಷ ನಡೆದಿತ್ತು. ಈಗ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ರೈತರು ತಮ್ಮ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ಸ್ಥಿತಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ. ಬಗರ್‌ ಹುಕುಂ ಸಕ್ರಮೀಕರಣಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಕೆಯಾದ ಫಾರಂ ನಂ.50 ಮತ್ತು 53ರಲ್ಲಿ ಇದೂವರೆಗೆ ಶೇ.85ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅರ್ಜಿಗಳು ತಿರಸ್ಕೃತಗೊಂಡಿವೆ.

ಸರಕಾರದ ಗೊಂದಲಗಳು: ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರವನ್ನಾಳಿದ ವಿವಿಧ ಸರಕಾರಗಳ ಗೊಂದಲದ ನೀತಿಗಳು, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ಕೆಂಗಣ್ಣಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಅರ್ಜಿಗಳು ಈಗ ರೈತರ ಕುತ್ತಿಗೆಗೆ ನೇಣು ಹಗ್ಗವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿದೆ. ಕೃಷಿಗೆ ಪೂರಕವಾದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು ರೈತರು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸರಕಾರ ವಿಶೇಷ ಹಕ್ಕುಳ್ಳ ಭೂಮಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿತ್ತು. ರೈತರು ಅವುಗಳನ್ನು ಕೃಷಿಚಟುವಟಿಕೆಗಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಹಸಿರು ಕ್ರಾಂತಿ ಬಳಿಕ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾದಂತೆ ರೈತರು ವಿಶೇಷ ಹಕ್ಕುಳ್ಳ ಭೂಮಿಯಲ್ಲೂ ಸಾಗುವಳಿ ಆರಂಭಿಸಿದರು.

ಬಗರ್‌ ಹುಕುಂ ಸಕ್ರಮ: ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರ ಭೂ ಕಂದಾಯ ಕಾಯಿದೆಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತಂದು ಬಗರ್‌ ಹುಕುಂ ಸಕ್ರಮೀಕರಣ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಮೊದಲಿಗೆ ಗೋಮಾಳಗಳ (ಫಾರಂ ನಂ.50) ಸಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತು. 2000ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಭೂ ಕಂದಾಯ ಕಾಯಿದೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತಂದು ಸೊಪ್ಪಿನಬೆಟ್ಟ, ಕಾನು, ಕುಮ್ಕಿ, ಬಾನೆ, ಜಿಮ್ಮಾ ಬಾನೆ, ಕುಮ್ಕಿ, ಬೆಟ್ಟಭೂಮಿಗಳ ಬಗರ್‌ ಹುಕುಂ ಸಕ್ರಮೀಕರಣಕ್ಕೆ (ಫಾರಂ ನಂ.53) ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತು. ಆದರೆ, 2010ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಚಾಟಿಯಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ವಿಶೇಷ ಹಕ್ಕುಳ್ಳ ಎಲ್ಲ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಅರಣ್ಯ ಭೂಮಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಬಗರ್‌ ಹುಕುಂನಡಿ ಮಂಜೂರಾತಿ ನೀಡಲು ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸುತ್ತೋಲೆ ಹೊರಡಿಸಿತು.

ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರತಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲೂ ಬಗರ್‌ ಹುಕುಂನ ಸಾವಿರಾರು ಅರ್ಜಿಗಳು ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿವೆ. ಇದರ ಅನ್ವಯ ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆಯು ಡೀಮ್ಡ್‌ ಫಾರೆಸ್ಟ್‌ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುವಳಿ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ರೈತರು ಅಕ್ರಮ ಸಾಗುವಳಿದಾರರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಅವರೆಲ್ಲರೂ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎದುರಾಗಿದೆ.

-----------------------------
ಮತ್ತೊಂದು ಅವಕಾಶ
ಅಚ್ಚರಿಯ ಸಂಗತಿ ಎಂದರೆ ಹಿಂದಿನ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ ಸರಕಾರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬಗರ್‌ ಹುಕುಂ ಸಾಗುವಳಿದಾರರಿಗೆ ಕಡೇ ಅವಕಾಶ ಎಂಬಂತೆ ಭೂ ಕಂದಾಯ ಕಾಯಿದೆಗೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತಂದು ಸರಕಾರಿ ಭೂಮಿ ಅಕ್ರಮ ಸಾಗುವಳಿಯನ್ನು ಸಕ್ರಮ ಮಾಡಿಕೊಡಲು ಫಾರಂ ನಂ.57ರಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತು. ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಕೆ ಅವಧಿಯನ್ನು ಎರಡು ಬಾರಿ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಈಗ 2019ರ ಮಾರ್ಚ್‌ 16ರವರೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಇದೂವರೆಗೆ 49,555 ಅರ್ಜಿಗಳು ಸಲ್ಲಿಕೆಯಾಗಿವೆ.

----------------
ಅರ್ಜಿಗಳೆಷ್ಟು?

ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲೇ ಅನಧಿಕೃತ ಸಾಗುವಳಿ ಸಕ್ರಮೀಕರಣಕ್ಕೆ ಫಾರಂ ನಂ.50ರಲ್ಲಿ 1,10,739 ಅರ್ಜಿದಾರರು 3,06,551.13 ಎಕರೆ ಸಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ಅದರಲ್ಲಿ 21,654 ಅರ್ಜಿಗಳ 44,218.15 ಎಕರೆ ಸಕ್ರಮಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. 89,085 ಅರ್ಜಿಗಳು ತಿರಸ್ಕೃತಗೊಂಡಿವೆ. ಫಾರಂ ನಂ.53ರಲ್ಲಿ 1,45,601 ರೈತರು 3,72,001.29 ಎಕರೆ ಸಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದು 18,649 ಅರ್ಜಿಗಳ 38,864.04 ಎಕರೆಯನ್ನು ಸಕ್ರಮಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. 1,25,877 ಅರ್ಜಿಗಳು ತಿರಸ್ಕೃತಗೊಂಡಿವೆ.

---------------------
ಸೊಪ್ಪಿನಬೆಟ್ಟ, ಕಾನು, ಕುಮ್ಕಿಗಳು ಅಧಿಸೂಚಿತ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವುದರಿಂದ ಸಹಜವಾಗಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ತೀರ್ಪು ಅನ್ವಯವಾಗಬಹುದು. ಆದರೆ, ಇದೂವರೆಗೆ ತೀರ್ಪಿನ ಪ್ರತಿ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲದೆ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಸೂಕ್ತ ನಿರ್ದೇಶನಗಳು ಬಂದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಈಗಲೆ ಖಚಿತವಾಗಿ ಏನನ್ನೂ ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.

-ಬಾಲಚಂದ್ರ, ಪ್ರಭಾರ ಮುಖ್ಯ ಅರಣ್ಯ ಸಂರಕ್ಷಣಾಧಿಕಾರಿ, ಶಿವಮೊಗ್ಗ.

ಮುಂದಿನ ಲೇಖನ

Vijay Karnataka News App: ನಿಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲು ನಡೆಯುವ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳನ್ನುಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುತ್ತೀರಾ? ಹಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ ವಿಜಯ ಕರ್ನಾಟಕ ಆ್ಯಪ್‌ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ ಹಾಗೂ ರಿಪೋರ್ಟ್‌ ಕಳಿಸಿ
ಲೇಟೆಸ್ಟ್‌ ನ್ಯೂಸ್‌ ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಿರಿ, Vijay Karnataka ಫೇಸ್‌ಬುಕ್‌ಪೇಜ್‌ ಲೈಕ್‌ ಮಾಡಿರಿ