ಆ್ಯಪ್ನಗರ

ಅಪರೂಪ ‘ಶಿಲ್ಪ’ದೆಡೆ ಸಂಶೋಧನಾ ನಡೆ

ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನನ ಕಾಲದ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪತ್ತೆಯಾಗಿ ಜಿಲ್ಲೆ ಭಾರಿ ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಮುಂದುವರಿದು ಭದ್ರಾವತಿಯಲ್ಲಿ ಬುಧವಾರ ಪತ್ತೆಯಾಗಿರುವ 'ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣದಂದು ಆತ್ಮ ಬಲಿದಾನ' ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಸಂಶೋಧನೆ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಚುರುಕು ನೀಡಿವೆ.

Vijaya Karnataka 23 Nov 2018, 5:00 am
* ಜಿಜ್ಞಾಸೆ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಆತ್ಮಬಲಿದಾನದ ಶಿಲ್ಪಶಾಸನ
Vijaya Karnataka Web 22SMG-surya2


* ಸೂರ್ಯ ಉಪಾಸನೆಯಿದ್ದ ಬಗ್ಗೆ ಪುಷ್ಟಿ

* ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣ ವೇಳೆ ಆತ್ಮಬಲಿದಾನದ 4 ಶಾಸನ ಪತ್ತೆ


ಆತೀಶ್‌ ಬಿ. ಕನ್ನಾಳೆ

ಶಿವಮೊಗ್ಗ :
ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನನ ಕಾಲದ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪತ್ತೆಯಾಗಿ ಜಿಲ್ಲೆ ಭಾರಿ ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಮುಂದುವರಿದು ಭದ್ರಾವತಿಯಲ್ಲಿ ಬುಧವಾರ ಪತ್ತೆಯಾಗಿರುವ 'ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣದಂದು ಆತ್ಮ ಬಲಿದಾನ' ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಸಂಶೋಧನೆ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಚುರುಕು ನೀಡಿವೆ.

ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಉತ್ಖನನ ಕಾರ್ಯ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದು, ಭದ್ರಾವತಿ ತಾಲೂಕಿನ ಹಾಗಲಮನೆಯಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಎರಡು ವೀರಗಲ್ಲುಗಳು ಸಿಕ್ಕಿದ್ದವು. ಆ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಕೊಂಚ ದೂರವಿರುವ ಶಂಕರಪ್ಪ ಎಂಬುವವರ ತೋಟದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣ ಆತ್ಮ ಬಲಿದಾನ ಶಾಸನ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಇದೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ.

ಸೊರಬ ತಾಲೂಕಿನ ಮುಗೂರು, ಶಿಕಾರಿಪುರ ತಾಲೂಕಿನ ಮುಗುಳಗೇರಿ ಗ್ರಾಮದ ಮಲ್ಲೇಶ್ವರ ಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹಾಗೂ ಬಳ್ಳಿಗಾವಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೇರಿ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲೇ ನಾಲ್ಕು ಶಾಸನಗಳು ಈ ಹಿಂದೆ ಪತ್ತೆಯಾಗಿದ್ದವು. ಇದರಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಗಳೂ ಇದ್ದವು. ಆದರೆ, ಇದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾದ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಸಿಕ್ಕಿರಲಿಲ್ಲ. ನ್ಯಾಮತಿ ತಾಲೂಕಿನ ಬೆಳಗುತ್ತಿ, ಹಿರೆಕೇರೂರು ಮತ್ತು ಚಿತ್ತೂರಿನಲ್ಲೂ ಶಾಸನಗಳು ಪತ್ತೆಯಾಗಿದ್ದವು. ಧಾರವಾಡದ ಬಾಳೂರು, ತಿಳವಳ್ಳಿ, ಹಾವೇರಿಯಲ್ಲಿ ಶಿಲ್ಪಶಾಸನಗಳು ಸಿಕ್ಕಿವೆ.

ಗ್ರಾಮ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯದ ಹಿತಕ್ಕೋಸ್ಕರ ಗ್ರಹಣದಂದು ಚಿತಾ ಪ್ರವೇಶ, ಜಲ ಪ್ರವೇಶ, ಊಧ್ವಪತನ (ಬೆಟ್ಟ, ಗುಡ್ಡಗಳಿಂದ ಬೀಳುವುದು)ದ ಮೂಲಕ ಆತ್ಮಬಲಿದಾನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮನೋಭಾವದಿಂದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೇ ಬಲಿಕೊಡುವ ಪದ್ಧತಿ ಇತ್ತು ಎಂಬುವುದಕ್ಕೆ ಈ ಅಂಶಗಳು ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿವೆ.

ಸೂರ್ಯ ಉಪಾಸನೆಗೆ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ರಾಹು ಸೂರ್ಯನನ್ನು ನುಂಗಿದರೆ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆಂಬುದು ಆಗಿನವರ ನಂಬಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು. ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಕಷ್ಟ ಒದಗಿಬಂದಿದೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಚಿತೆಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಇನ್ನೊಂದು ನಂಬಿಕೆಯೂ ತಳಕು ಹಾಕಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಈ ರೀತಿ ಚಿತಾಪ್ರವೇಶದಿಂದ ಮೋಕ್ಷ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಆಗುತ್ತದೆಂದು ಅವರ ನಂಬಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು. ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣ ವೇಳೆ ಪವಿತ್ರ ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪೂಜೆ ಮಾಡುವುದರೊಂದಿಗೆ ದತ್ತಿದಾನವನ್ನೂ ಕೆಲವರು ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಹೀಗೆ ಹಲವು ನಂಬುಗೆಗಳು ಇದ್ದವು.

ಭದ್ರಾವತಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿರುವ ಶಿಲ್ಪ ಪುರಾತನವಾಗಿದ್ದು, ಕ್ರಿ.ಶ. 11ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಹೊಯ್ಸಳದ ಮಹಾಮಂಡಳೇಶ್ವರನಾದ ಪೆರ್ಮಾಡಿ ದೇವರಾಜ ಆಳುತ್ತಿರುವಾಗ 72 ನಾಡಿನೊಳಗಣ ಪ್ರಜೆಗಳು ಐಯ್ಯಗಳ ಮೊದಲಾದವರ ಸನ್ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ ವೀರನು ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣದಂದು ಆತ್ಮವನ್ನು ಬಲಿದಾನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಇಲ್ಲಿ ವೀರನ ಹೆಸರು ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಗ್ರಾಮದ ಹೆಸರು (ಮಾರ) ಸ್ವಲ್ಪ ಮಾತ್ರ ಕಾಣುತ್ತದೆ.

ಎರಡೂ ಹಳೆಗನ್ನಡ ಶಾಸನಗಳಾಗಿದ್ದು, ಒಂದು ನಾಲ್ಕು ಸಾಲು ಇನ್ನೊಂದು ಆರು ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಒಂದು ಶಿಲ್ಪಶಾಸನ ಮಾತ್ರ ಓದಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಮತ್ತೊಂದು ತೃಟಿತವಾಗಿರುವುದಾಗಿ ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಒಂದು ಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪಟ್ಟಿಕೆಗಳಿವೆ. ಮೊದಲನೇಯರದ್ದರಲ್ಲಿ ಅಗ್ನಿಯ ಜ್ವಾಲೆಯಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಆತ್ಮಬಲಿದಾನದ ವೀರ ನಿಂತಿದ್ದಾನೆ. ಮಂಟಪ ಮಾಡಿ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ವೀರನ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ತೊಟ್ಟಿಲು ಇದೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಚಿತೆಗೆ ಹಾರುತ್ತಾನೆ. ಜತೆಗೆ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣ ವೇಳೆ ಪೂಜೆ ಮಾಡಿ ನಿಲ್ಲಿಸಿರುವ ಕೋಲು/ಲಾಂಛನವೂ ಇಲ್ಲಿದೆ. ಎರಡನೇಯದ್ದರಲ್ಲಿ ಚಿತೆಯೇರಿದ ವೀರನನ್ನು ಅಪ್ಸರೆಯರು ಸ್ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿರುವ ದೃಶ್ಯವಿದೆ. ಕೊನೆಯ ಪಟ್ಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಶಿವಲಿಂಗವಿದ್ದು, ವೀರ ಕುಳಿತಿದ್ದಾನೆ. ಸೂರ್ಯ, ಚಂದ್ರನನ್ನೂ ಅಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಸೂರ್ಯನನ್ನು ಸರ್ಪ (ರಾಹು) ನುಂಗುತ್ತಿರುವ ಚಿತ್ರವಿದೆ.

============
ಹಾಗಲಮನೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿರುವ ಸೂರ್ಯಗ್ರಹಣದ ವೇಳೆ ಆತ್ಮಬಲಿದಾನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಶಿಲ್ಪ ಅಪರೂಪದ್ದಾಗಿದೆ. ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಇದೇ ಮೊದಲ ಸಲ ಇಂತಹ ಶಿಲ್ಪ ಶಾಸನ ಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ. ಜತೆಗೆ ನಾನಾ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಹಿಂದೆ ದೊರೆತ ಶಾಸನಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಬೇಕಿದೆ.

- ಆರ್‌.ಶೇಜೇಶ್ವರ್‌, ಸಹಾಯಕ ನಿರ್ದೇಶಕ, ಪುರಾತತ್ವ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆ ಇಲಾಖೆ, ಶಿವಮೊಗ್ಗ

ಮುಂದಿನ ಲೇಖನ

Vijay Karnataka News App: ನಿಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲು ನಡೆಯುವ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳನ್ನುಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುತ್ತೀರಾ? ಹಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ ವಿಜಯ ಕರ್ನಾಟಕ ಆ್ಯಪ್‌ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ ಹಾಗೂ ರಿಪೋರ್ಟ್‌ ಕಳಿಸಿ
ಲೇಟೆಸ್ಟ್‌ ನ್ಯೂಸ್‌ ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಿರಿ, Vijay Karnataka ಫೇಸ್‌ಬುಕ್‌ಪೇಜ್‌ ಲೈಕ್‌ ಮಾಡಿರಿ