ಆ್ಯಪ್ನಗರ

ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರನಿಗೆ 'ಚೀನಾ ಕಂಟಕ!'

ಸಿಂಧು ನದಿ ಒಪ್ಪಂದ ಪ್ರಕಾರ ತನ್ನ ಪಾಲಿನ ನೀರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಗ್ಗೆ ಭಾರತ ಚಿಂತಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಅತ್ತ ಚೀನಾ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಯ ಉಪನದಿಗಳ ಹರಿವನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿದಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಅದು ಡ್ಯಾಂ ಕಟ್ಟುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣ ಕೊಡುತ್ತಿದೆ.

Vijaya Karnataka Web 7 Oct 2016, 4:00 am

ಸಿಂಧು ನದಿ ಒಪ್ಪಂದ ಪ್ರಕಾರ ತನ್ನ ಪಾಲಿನ ನೀರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಗ್ಗೆ ಭಾರತ ಚಿಂತಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಅತ್ತ ಚೀನಾ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಯ ಉಪನದಿಗಳ ಹರಿವನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿದಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಅದು ಡ್ಯಾಂ ಕಟ್ಟುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣ ಕೊಡುತ್ತಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ಪಾಕ್‌-ಭಾರತ-ಚೀನಾ ಸಂಬಂಧಗಳ ನಡುವಿನ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಬಿಂದುಗಳಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿದರೆ ಹೊಸ ಹೊಳಹು ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ.

-----

ಇತ್ತ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಜತೆ ಭಾರತದ ಸಂಘರ್ಷ ತೀವ್ರವಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಅತ್ತ ಚೀನಾ ಸದ್ದಿಲ್ಲದೆ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಯ ಉಪ ನದಿಗಳ ಹರಿವನ್ನು ತಡೆ ಹಿಡಿದಿರುವುದು ಹೊಸ ಆತಂಕಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

ಉರಿ ಸೇನಾ ನೆಲೆ ಮೇಲೆ ಪಾಕ್‌ ಮೂಲದ ಉಗ್ರರು ದಾಳಿ ನಡೆಸಿ 18 ಯೋಧರನ್ನು ಬಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಭಾರತ ಪಾಕಿಸ್ತಾನವನ್ನು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾಗಿ ಒಬ್ಬಂಟಿಯಾಗಿಸುವ ಜತೆಗೆ ಅದಕ್ಕೆ ಪೆಟ್ಟು ನೀಡುವ ಎಲ್ಲ ಹಾದಿಗಳನ್ನು ಹುಡುಕತೊಡಗಿತು. ಅದರ ಫಲವಾಗಿಯೇ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಂಡದ್ದು 'ಸಿಂಧು ನದಿ ಒಪ್ಪಂದ'. ಇದರ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶವಿರುವ ಅಷ್ಟೂ ನೀರನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಭಾರತ ತನ್ನ ನಿರ್ಧಾರ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಚೀನಾ, ಟಿಬೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಗೆ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಕಟ್ಟುತ್ತಿದ್ದು, ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅದರ ಉಪನದಿಗಳ ಹರಿವನ್ನು ತಡೆ ಹಿಡಿದೆ ಎಂದು ಅಲ್ಲಿನ ಪತ್ರಿಕೆಯೊಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿತು. ಇದು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲದಂಥ ಘಟನೆಗಳು ಎಂದೆನಿಸಿದರೂ, ಅಂತರ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ತಳಕು ಹಾಕಿಕೊಂಡಿವೆ.

ಪಾಕ್‌ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮಧ್ಯೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಸಂಘರ್ಷದಲ್ಲಿ ಪಾಕ್‌ಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಚೀನಾ ಎಷ್ಟೇ ಹೇಳಿದರೂ ಅದರ ಒಲವು ಪಾಕ್‌ ಮೇಲೆಯೇ ಇರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಬಿಡಿಸಿ ಹೇಳಬೇಕಿಲ್ಲ. ಈ ಹಿನ್ನೆಯಲ್ಲೇ ನಾವು ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಯ ಉಪ ನದಿಗಳ ಹರಿವನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿದಿರುವುದನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಪಾಕ್‌ ಜತೆಗಾದರೆ ಸಿಂಧು ನದಿ ಒಪ್ಪಂದವಿದೆ. ಆದರೆ, ಚೀನಾ ಜತೆ ಅಂಥ ನದಿ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಯಾವವು ಇಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ, ಭಾರತಕ್ಕೆ ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಆಂತಕವನ್ನು ತಂದೊಡ್ಡಿದೆ.

- ಆತಂಕ ಒಡ್ಡಿರುವ ಹೈಡ್ರೋ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ -

ಚೀನಾ 74.0 ಕೋಟಿ ಡಾಲರ್‌ ಖರ್ಚು ಮಾಡಿ ಲಾಲ್ಹೊ ಹೈಡ್ರೊ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಕ್ಸಿಗೆಜ್‌(ಸಿಕ್ಕಿಮ್‌ಗೆ ತೀರಾ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ) ಎಂಬಲ್ಲಿ ಕ್ಸಿಯಾಬುಕು ನದಿಗೆ ಈ ಅಣೆಟಕಟ್ಟು ಕಟ್ಟಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕ್ಸಿಗೇಜ್‌ ಅನ್ನು ಶೀಗೇಟ್ಸ್‌ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. 2014ರಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಅನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿರುವ ಚೀನಾ, 2019ಕ್ಕೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಜಲಾಶಯದಲ್ಲಿ 29.5 ಕೋಟಿ ಕ್ಯುಮೆಕ್ಸ್‌ ನೀರು ಸಂಗ್ರಹವಾಗಲಿದೆ. ಈ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಕೂಡ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ತಲೆನೋವು ತಂದಿದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ, ಇದು ಪೂರ್ತಿಯಾದರೆ, ಭಾರತಕ್ಕೆ ಅಪಾಯ ತಪ್ಪಿದ್ದಲ್ಲ.

- ಇದೇ ಮೊದಲ ಡ್ಯಾಂ ಅಲ್ಲ -

ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹರಿಯುವ ನದಿಗಳ ಹರಿವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಚೀನಾದ ಕೆಲಸ ಇದೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಯೇನೂ ನಡೆಯುತ್ತಿಲ್ಲ. 2015ರಲ್ಲಿ ಟಿಬೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೈಗೊಂಡಿರುವ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಹೈಡ್ರಲ್‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ 'ಝಾಮ್‌ ಹೈಡ್ರೋಪವರ್‌ ಸ್ಟೇಷನ್‌'ಗೆ ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದೆ. ಈ ಹೈಡ್ರೋ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಅನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಗೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ, ಚೀನಾ ಝಾಂಗ್ಮುವಿನಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಡ್ಯಾಂ ಅನ್ನು 2010ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿತು. ತನ್ನ ಪಂಚವಾರ್ಷಿಕ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಮೂರು ಡ್ಯಾಂಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟವ ಬಗ್ಗೆ ಅದು ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಡ್ಯಾಂಗಳ ಕೆಲಸ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಭಾರತ ತನ್ನ ತೀವ್ರ ವಿರೋಧ ಹಾಗೂ ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಲೇ ಬಂದಿದೆ. ಆದರೆ, ಚೀನಾ ಮಾತ್ರ ಡ್ಯಾಂಗಳಿಂದ ನೀರನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶ ತನಗಿಲ್ಲ. ಕೇವಲ ಹೈಡ್ರೋ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಡ್ಯಾಂ ಕಟ್ಟಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಸಬೂಬು ಹೇಳುತ್ತಲೇ ಬಂದಿದೆ. ಹಾಗೊಂದು ವೇಳೆ, ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ಮತ್ತು ಅದರ ಉಪನದಿಗಳಿಗೆ ಡ್ಯಾಂಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ನೀರನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲಾರಂಭಿಸಿದರೆ, ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ಪ್ರದೇಶ ಹಾಗೂ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬರಡಾಗುವ ಇಲ್ಲವೇ ಮಹಾಪೂರ ಎದರಿಸುವ ಅಪಾಯದ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ತಲುಪಲಿವೆ.

- ಯಾವುದೇ ಜಲ ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಲ್ಲ-

ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಜಲ ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ಗಡಿಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಹರಿಯುತ್ತಿರುವ ನದಿಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಗಾಗಿ ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಎಕ್ಸ್‌ಪರ್ಟ್‌ ಲೆವಲ್‌ ಮೆಕಾನಿಸಿಮ್‌(ಇಎಲ್‌ಎಂ) ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಎರಡೂ ಸರಕಾರಗಳು ತಿಳಿವಳಿಕಾ ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿವೆ. ಇದರನ್ವಯ ಚೀನಾ ಸರಕಾರ, ನದಿಗಳ ಹರಿವು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.

- ಆತಂಕ ಪಡಬೇಕಿಲ್ಲ: ತಜ್ಞರು -

ಯಾರ್ಲಂಗ್‌ ತ್ಸಾಂಗ್ಪೊ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಯ ಉಪ ನದಿಯಾಗಿದೆ. ಚೀನಾ ಏನು ಹೇಳುತ್ತಿದೆ ಎಂದರೆ, ಯಾರ್ಲಂಗ್‌ ತ್ಸಾಂಗ್ಪೊ ನದಿಯ ಉಪ ನದಿಯ ಹರಿವನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುತ್ತಿರುವುದಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಿದೆ. ಯಾರ್ಲಂಗ್‌ ತ್ಸಾಂಗ್ಪೊ ನದಿ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಿಯಾಂಗ್‌ ಎಂದು ಕರೆಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರಗೆ ಸೇರುವ ನೀರು ಪ್ರಮಾಣ ಶೇ.30ರಷ್ಟು ಮಾತ್ರ. ಇಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ನೀರು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಚೀನಾದಲ್ಲಿರುವ ಹಿಮಗಡ್ಡೆಗಳಿಂದಲೇ ಬಂದಿರುವಂಥದ್ದಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಡಾ.ಭಾಗ್ವತ್‌ ಪ್ರಾಣ್‌ ದೋವೆರಾ ಅವರು.

ಡಾ. ಭಾಗ್ವತ್‌ ಅವರು ಭೂವಿಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಸುಬನ್‌ಸಿರಿ ಲೊಯರ್‌ ಹೈಡ್ರೊಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ನ ಪರಿಣಾಮ ಕುರಿತು ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಲು ನೇಮಿಸಿದ್ದ ತಜ್ಞ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೈಡ್ರೊ ಪವರ್‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಮತ್ತು ಡ್ಯಾಂ ನಿರ್ಮಾಣಗಳ ಮೇಲೆ ಆಳವಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಈ ನದಿ ಕೊಳ್ಳದಲ್ಲಿ ಆಗುವ ಮಳೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಳೆ ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾಗದ ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಿಯಾಂಗ್‌ ನದಿಗೆ ಹರಿದು ಬರುವ ನೀರು ಇದೇ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಹೆಚ್ಚು. ಹೀಗಿದ್ದಾಗ್ಯೂ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳಾಗಿಲ್ಲ. ಭಾರತ ಹಾಗೂ ಚೀನಾಗಳಿಂದ ಎಷ್ಟು ನೀರು ನದಿಗಳಿಗೆ ಹರಿದು ಬರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ದತ್ತಾಂಶಗಳಿಲ್ಲ. ಹೀಗಿದ್ದಾಗ್ಯೂ, ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಯ ಉಪನದಿಗಳ ಹರಿವನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿಯುವುದರಿಂದ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಯ ಹರಿವಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾನೇನೂ ಭಾವಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಅವರು.

ತನ್ನ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ನದಿಗಳಿಗೆ ಡ್ಯಾಂ ಕಟ್ಟಬಾರದು ಎಂದು ಚೀನಾಗೆ ಹೇಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅದು ಅದರ ಹಕ್ಕು. ಆದರೆ, ನಮ್ಮ ಪಾಲಿನ ನೀರು ನಾವು ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು. ಇದಕ್ಕೆಲ್ಲ ಜಲ ಒಪ್ಪಂದಗಳಾದರೆ ಸೂಕ್ತ ಎನ್ನುವ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಅವರದ್ದು.

Vijaya Karnataka Web china blocks tributary of brahmaputra in tibet to build dam
ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರನಿಗೆ 'ಚೀನಾ ಕಂಟಕ!'


**

ಏನಿದು ವಿವಾದ?

ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಜತೆಗಿನ ಸಿಂಧು ನದಿ ಒಪ್ಪಂದ ಪ್ರಕಾರ ತನ್ನ ನೀರನ್ನು ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಗ್ಗೆ ಭಾರತ ನಿರ್ಧಾರ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಕೂಡ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಯ ಉಪನದಿಗಳ ಹರಿವನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿದಿರುವುದಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಅದು ಟಿಬೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಗೆ ಡ್ಯಾಂ ಕಟ್ಟುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿ ನೀಡಿತು. ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರವನ್ನು ಟಿಬೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಯಾರ್ಲಂಗ್‌ ಝಾಂಗ್ಬೊ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಚೀನಾದ ಅತ್ಯಂತ ವೆಚ್ಚದಾಯಕ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಆಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಾರ್ಹ.

----

- ಸಿಕ್ಕಿಂ ಸಮೀಪದ ಕ್ಸಿಗೇಜ್‌ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಸರಕಾರವು 74.0 ಕೋಟಿ ಡಾಲರ್‌ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಕ್ಸಿಯಾಬುಕು ನದಿಗೆ ಲಾಲ್ಹೊ ಹೈಡ್ರೊ ಪವರ್‌ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಆರಂಭಿಸಿದೆ. ಭೂತಾನ್‌ ಮತ್ತು ಸಿಕ್ಕಿಂನಿಂದ ಕ್ಸಿಗೇಜ್‌ ಹೋಗಲು ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳು ಸಾಕು. ಇದೇ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ರೇಲ್ವೆ ಸ್ಟೇಷನ್‌ ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ನೇಪಾಳ ಜತೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ ಚೀನಾಕ್ಕಿದೆ.

- 2010ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಸರಕಾರ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಗೆ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಕಟ್ಟಿದೆ. ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ಕೊಳ್ಳದಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಕಟ್ಟಿದ ಮೊದಲ ಡ್ಯಾಂ ಇದು.

- ಡಾಗು, ಜಿಯಾಚ್‌ ಮತ್ತು ಜೇಕ್ಸು ಸೇರಿದಂತೆ ಇನ್ನೂ ಹಲವು ನದಿಗಳಿಗೆ ಚಿಕ್ಕ ಅಣೆಕಟ್ಟಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಕೆಲಸ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿದೆ.

- ಟಿಬೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅತಿ ದೊಡ್ಡದಾದ ಝಾಮ್‌ ಹೈಡ್ರೊ ಪವರ್‌ ಸ್ಟೇಷನ್‌ ಅನ್ನು ಚೀನಾ 2015ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಿತು. ಇದು ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಗೆ ಕಟ್ಟಲಾದ ಅತ್ಯಂತ ಎತ್ತರದ ಡ್ಯಾಂ ಆಗಿದೆ.

--

(ಯಾರ್ಲಂಗ್‌ ಝಾಂಗ್ಬೊ ನದಿಯಿಂದ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಗೆ ಹರಿಯುವ ನೀರಿನ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಲು ಭಾರತದ ಈಗಾಗಲೇ ಮುಂದಾಗಿದೆ)

- ತಡೆ ಹಿಡಿಯಲಾಗಿರುವ ಉಪನದಿ -

- 195 ಕಿ.ಮೀ.ವರೆಗೆ ಹರಿಯುವ ಕ್ಸಿಯಾಬುಕು ನದಿ ಟಿಬೆಟ್‌ನ ಬೈನಾಂಗ್‌ನಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ ಟಿಬೆಟ್‌ನ ಈಶಾನ್ಯಕ್ಕೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಅದು ಕ್ಸಿಗೇಜ್‌(ಶೀಗೇಟ್ಸ್‌ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಎಂಬಲ್ಲಿ ಯಾರ್ಲಂಗ್‌ ಝಾಂಗ್ಬೊ ನದಿಯನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ.

- 2014ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದ ಲಾಲ್ಹೊ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ಗಾಗಿ ಈ ಉಪನದಿಯ ಹರಿವನ್ನು ತಡೆ ಹಿಡಿಯಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಯೋಜನೆ 2019ಕ್ಕೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.

- ಈ ನದಿಗೆ 25.8 ಕ್ಯುಬಿಕ್‌ ಮೀಟರ್‌ ಪರ್‌ ಸೆಕೆಂಡ್‌-ಕ್ಯುಮೆಕ್ಸ್‌(ಪ್ರತಿ ಸೆಕೆಂಡ್‌ ಘನ ಮೀಟರ್‌) ನೀರಿನ ಹರಿವು ಇದೆ. ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿ ಭಾರತವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಇರುವ ಹರಿವುಗಿಂತ ಶೇ.0.15ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಇದಾಗಿದೆ.

- ಇದಕ್ಕೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿರುವ ಜಲಾಯಶಯದಲ್ಲಿ 295 ಕ್ಯುಮೆಕ್ಸ್‌ ನೀರು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇದರಿಂದ 30,000 ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ನೀರಾವರಿ ಕಲ್ಪಿಸಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೆ, ಪ್ರವಾಹವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.

-ಆತಂಕಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುವ ಅಂಶಗಳು-

1. ಚೀನಾ ಈಗ ಕಟ್ಟುತ್ತಿರುವ ಡ್ಯಾಂ ಯಾಕೆ ಆತಂಕಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಎಂದರೆ- ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ಮಧ್ಯೆ ಈ ನದಿಗಳ ಸಂಬಂಧ ಯಾವುದೇ ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಲ್ಲ.

2. ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಗೆ ಡ್ಯಾಂ ಕಟ್ಟುವುದರಿಂದ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ತನ್ನದೆಂದು ಸಾಬೀತು ಪಡಿಸಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಚೀನಾ ಭಾವಿಸಿದಂತಿದೆ.

3. ಟಿಬೆಟ್‌ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಡ್ಯಾಂ ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹರಿಯುವ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಒಳ ಹರಿವು ತಗ್ಗಲಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತ ಭಾವಿಸುತ್ತಿದೆ.

4. ಯುದ್ಧದಂಥ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಡ್ಯಾಂಗಳು, ಕಾಲುವೆಗಳು, ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ತ್ರಗಳಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ಹೆಚ್ಚು.

5. ಮಹತ್ವದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೊಲಾಜಿಕಲ್‌ ದತ್ತಾಂಶ ಮಾಹಿತಿ ವಿನಿಮಯಕ್ಕೆ ನಿರಾಕರಣೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ನದಿಯಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಹರಿವು ಜಾಸ್ತಿ ಇದ್ದಾಗ.

- ಅತ್ಯಂತ ಅಪಯಾಕಾರಿ -

6. ಚೀನಾ ಯಾರ್ಲಂಗ್‌ ಝಾಂಗ್ಬೊ ನದಿಯ ಹರಿಯುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಚಿಂತಿಸುತ್ತಿದೆ.

7. ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿ ತಿರುವಿನ ಬಗ್ಗೆ ಚೀನಾ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲು ಮುಂದಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಹಾಗೊಂದು ವೇಳೆ ತಿರುವು ಕೈಗೊಂಡರೆ ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ಪ್ರದೇಶ ಹಾಗೂ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಹಾಪೂರ ಅಥವಾ ನೀರಿನ ಕೊರತೆ ಎದುರಾಗಲಿದೆ.

8. ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಗೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಹೈಡ್ರೊ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಭಾರತ ಸರಕಾರ ಚೀನಾಗೆ ತನ್ನ ಪ್ರತಿರೋಧವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ.

9. 2008 ಮತ್ತು 2010ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾಗಳೆರಡೂ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ್ದು, ನೀರಿನ ಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಮಳೆ ಪ್ರಮಾಣದ ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನು ದಿನಕ್ಕೆ ಎರಡು ಬಾರಿ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ.

ಮುಂದಿನ ಲೇಖನ

Vijay Karnataka News App: ನಿಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲು ನಡೆಯುವ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳನ್ನುಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುತ್ತೀರಾ? ಹಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ ವಿಜಯ ಕರ್ನಾಟಕ ಆ್ಯಪ್‌ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ ಹಾಗೂ ರಿಪೋರ್ಟ್‌ ಕಳಿಸಿ
ಲೇಟೆಸ್ಟ್‌ ನ್ಯೂಸ್‌ ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಿರಿ, Vijay Karnataka ಫೇಸ್‌ಬುಕ್‌ಪೇಜ್‌ ಲೈಕ್‌ ಮಾಡಿರಿ