ಲಾಹೋರ್: ಸದಾ ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ತಿರತೆಯಿಂದ ಜಗತ್ತಿನ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಈಗ ಅದೇ ರಾಜಕೀಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿದೆ. ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ಪಾಕ್ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಮ್ರಾನ್ ಖಾನ್ ರಾಜೀನಾಮೆಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಿವೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಪೂರ್ಣಾವಧಿಗೂ ಮುನ್ನವೇ ಪಾಕ್ ಪ್ರಧಾನಿ ರಾಜೀನಾಮೆಯ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮುಂದುವರೆಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಇದುವರೆಗೂ ಒಬ್ಬರೇ ಒಬ್ಬರು ಪಾಕ್ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ತಮ್ಮ ಪೂರ್ಣಾವಧಿಯನ್ನು ಮುಗಿಸಿಲ್ಲ. ಹೌದು, ಇದು ಅಚ್ಚರಿ ಎಂದರೂ ನಂಬಲೇಬೇಕು. ಆ ದೊಡ್ಡ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಇಮ್ರಾನ್ ಖಾನ್ ಕೂಡ ಸೇರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. 1947ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ಯಾವ ಪ್ರಧಾನಿಯೂ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಾವಧಿ ಅಡಳಿತ ನಡೆಸಿಲ್ಲ. ಪ್ರಜೆಗಳಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದ 4 ಸರ್ಕಾರಗಳು ಸೇನಾ ದಂಗೆಯಿಂದ ಇದುವರೆಗೂ ಪತನವಾಗಿವೆ.
1950ರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧ ದಶಕದ ವೇಳೆ ಪಾಕ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಇಸ್ಕಂದರ್ ಮಿರ್ಜಾ 1958ರಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ, ಮಾರ್ಷಲ್ ಕಾನೂನನ್ನು ಹೇರಿದ್ದರು. ಅದಾಗಿ 13 ವರ್ಷಗಳ ಮಾರ್ಷಲ್ ಲಾ ಬಳಿಕ, ಜುಲ್ಫಿಕರ್ ಅಲಿ ಬುಟ್ಟೋ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದರು. 1973ರಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನ ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿ ಬುಟ್ಟೋ ಪಾಕ್ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದರು.
1977ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬುಟ್ಟೋ ಗೆದ್ದರು. ಆದರೆ, ಅದೇ ವರ್ಷ ಆರ್ಮಿ ಜನರಲ್ ಜಿಯಾ-ಉಲ್-ಹಕ್ ಅವರು ದಂಗೆಯೆದ್ದ ಪರಿಣಾಮ ಬುಟ್ಟೋ ಪ್ರಧಾನಿ ಪಟ್ಟದಿಂದ ಪದಚ್ಯುತಗೊಂಡರು. 1988ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಿಮಾನ ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ಆರ್ಮಿ ಜನರಲ್ ಜಿಯಾ-ಉಲ್-ಹಕ್ ಮರಣದ ಬಳಿಕ, ಜುಲ್ಫಿಕರ್ ಅಲಿ ಬುಟ್ಟೋ ಅವರ ಪುತ್ರಿ ಬೆಂಜೀರ್ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದರು.
ಆದರೆ, ಆಕೆಯ ಆಡಳಿತ ಕೂಡ ಕೇವಲ ಮೂರು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ 1990ರಲ್ಲಿ ಪಾಕ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಯನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಬೆಂಜೀರ್ ಬುಟ್ಟೋ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕಾಯಿತು. ಆಕೆಯ ಜಾಗಕ್ಕೆ ನವಾಜ್ ಷರೀಫ್ ಬಂದು ಕುಳಿತುಕೊಂಡರು. ಆದರೆ, ಅವರು ಕೂಡ 1993ರಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೇನೆಯ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಪ್ರಧಾನಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕಾಯಿತು.
1993ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಬಹುಮತ ಬರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಬೆಂಜೀರ್ ಬುಟ್ಟೋ ನೇತೃತ್ವದ ಪಕ್ಷ ಏಕೈಕ ದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತ್ತು. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಅವರಿಗೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ದೇಶ ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು. ಆದರೆ, ನವೆಂಬರ್ 5, 1996ರಂದು, ಪಾಕ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಫಾರೂಕ್ ಲೆಘರಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಯನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸಿದರು. ಈ ಮೂಲಕ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಬೆಂಜೀರ್ ಬುಟ್ಟೋ ಅಧಿಕಾರ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು.
1999ರಿಂದ 2008ರವರೆಗೆ ಮೂವರು ಪ್ರಧಾನಿ!
ಇನ್ನು, ಫೆಬ್ರವರಿ 1997ರಲ್ಲಿ ಪಾಕ್ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯಿತು. ಆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ನವಾಜ್ ಷರೀಫ್ ಅವರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ ಗೆದ್ದಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1999ರಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ ಪರ್ವೇಜ್ ಮುಷರಫ್ ದೇಶದಲ್ಲಿ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೇರುವ ಮೂಲಕ ನವಾಜ್ ಷರೀಫ್ ಅವರನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸಿದರು. ಇನ್ನು, ಮುಷರಫ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮೀರ್ ಜಫರುಲ್ಲಾ ಖಾನ್ ಜಮಾಲಿ, ಚೌಧರಿ ಶುಜಾತ್ ಮತ್ತು ಶೌಕತ್ ಅಜೀಜ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ಪಾಕ್ ಪ್ರಧಾನಿಗಳಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.
ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಮೊದಲೇ ಗಿಲಾನಿ ರಾಜೀನಾಮೆ!
ಇನ್ನು, 2008ರ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಪೀಪಲ್ಸ್ ಪಾರ್ಟಿ (PPP) ಬಹುಮತ ಪಡೆದು, ಯೂಸುಫ್ ರಾಜಾ ಗಿಲಾನಿ ಪಾಕ್ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದರು. ಆದರೆ, 2012ರಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ನಿಂದನೆ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಗಿಲಾನಿ ಅವರನ್ನು ದೋಷಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಅವರು ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕಾಯಿತು. ಅವರ ಉಳಿದ ಅವಧಿಯನ್ನು ರಾಜಾ ಪರ್ವೈಜ್ ಅಶ್ರಫ್ ಅವರು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು.
ಅದಾದ ಬಳಿಕ 2013ರಲ್ಲಿ ನವಾಜ್ ಷರೀಫ್ ಮತ್ತೆ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದರು. ಆದರೆ, ಪನಾಮ ಪೇಪರ್ಸ್ ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ 2017ರಲ್ಲಿ ಪಾಕ್ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ ಹುದ್ದೆಯಿಂದ ವಜಾಗೊಳಿಸಿತ್ತು. ಅವರ ಉಳಿದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಶಾಹಿದ್ ಖಾಕನ್ ಅಬ್ಬಾಸಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. 2018ರಲ್ಲಿ ಇಮ್ರಾನ್ ಖಾನ್ ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಆದರೆ, ಈಗ ಅವರ ಹುದ್ದೆಗೂ ಕುತ್ತು ಬಂದಿದ್ದು, ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಮೊದಲೇ ಪ್ರಧಾನಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುವುದು ಬಹುತೇಕ ಖಚಿತವಾಗಿದೆ. ಅಂದಾಗೆ ಪಾಕ್ ಪ್ರಧಾನಿ ಹುದ್ದೆಯ ಅವಧಿ ಕೂಡ 5 ವರ್ಷ.
1950ರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧ ದಶಕದ ವೇಳೆ ಪಾಕ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಇಸ್ಕಂದರ್ ಮಿರ್ಜಾ 1958ರಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ, ಮಾರ್ಷಲ್ ಕಾನೂನನ್ನು ಹೇರಿದ್ದರು. ಅದಾಗಿ 13 ವರ್ಷಗಳ ಮಾರ್ಷಲ್ ಲಾ ಬಳಿಕ, ಜುಲ್ಫಿಕರ್ ಅಲಿ ಬುಟ್ಟೋ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದರು. 1973ರಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನ ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿ ಬುಟ್ಟೋ ಪಾಕ್ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದರು.
1977ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬುಟ್ಟೋ ಗೆದ್ದರು. ಆದರೆ, ಅದೇ ವರ್ಷ ಆರ್ಮಿ ಜನರಲ್ ಜಿಯಾ-ಉಲ್-ಹಕ್ ಅವರು ದಂಗೆಯೆದ್ದ ಪರಿಣಾಮ ಬುಟ್ಟೋ ಪ್ರಧಾನಿ ಪಟ್ಟದಿಂದ ಪದಚ್ಯುತಗೊಂಡರು. 1988ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಿಮಾನ ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ಆರ್ಮಿ ಜನರಲ್ ಜಿಯಾ-ಉಲ್-ಹಕ್ ಮರಣದ ಬಳಿಕ, ಜುಲ್ಫಿಕರ್ ಅಲಿ ಬುಟ್ಟೋ ಅವರ ಪುತ್ರಿ ಬೆಂಜೀರ್ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದರು.
ಆದರೆ, ಆಕೆಯ ಆಡಳಿತ ಕೂಡ ಕೇವಲ ಮೂರು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ 1990ರಲ್ಲಿ ಪಾಕ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಯನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಬೆಂಜೀರ್ ಬುಟ್ಟೋ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕಾಯಿತು. ಆಕೆಯ ಜಾಗಕ್ಕೆ ನವಾಜ್ ಷರೀಫ್ ಬಂದು ಕುಳಿತುಕೊಂಡರು. ಆದರೆ, ಅವರು ಕೂಡ 1993ರಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೇನೆಯ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಪ್ರಧಾನಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕಾಯಿತು.
1993ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಬಹುಮತ ಬರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಬೆಂಜೀರ್ ಬುಟ್ಟೋ ನೇತೃತ್ವದ ಪಕ್ಷ ಏಕೈಕ ದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತ್ತು. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಅವರಿಗೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ದೇಶ ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು. ಆದರೆ, ನವೆಂಬರ್ 5, 1996ರಂದು, ಪಾಕ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಫಾರೂಕ್ ಲೆಘರಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಯನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸಿದರು. ಈ ಮೂಲಕ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಬೆಂಜೀರ್ ಬುಟ್ಟೋ ಅಧಿಕಾರ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು.
1999ರಿಂದ 2008ರವರೆಗೆ ಮೂವರು ಪ್ರಧಾನಿ!
ಇನ್ನು, ಫೆಬ್ರವರಿ 1997ರಲ್ಲಿ ಪಾಕ್ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯಿತು. ಆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ನವಾಜ್ ಷರೀಫ್ ಅವರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ ಗೆದ್ದಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1999ರಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ ಪರ್ವೇಜ್ ಮುಷರಫ್ ದೇಶದಲ್ಲಿ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೇರುವ ಮೂಲಕ ನವಾಜ್ ಷರೀಫ್ ಅವರನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸಿದರು. ಇನ್ನು, ಮುಷರಫ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮೀರ್ ಜಫರುಲ್ಲಾ ಖಾನ್ ಜಮಾಲಿ, ಚೌಧರಿ ಶುಜಾತ್ ಮತ್ತು ಶೌಕತ್ ಅಜೀಜ್ ಎಂಬ ಮೂವರು ಪಾಕ್ ಪ್ರಧಾನಿಗಳಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.
ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಮೊದಲೇ ಗಿಲಾನಿ ರಾಜೀನಾಮೆ!
ಇನ್ನು, 2008ರ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಪೀಪಲ್ಸ್ ಪಾರ್ಟಿ (PPP) ಬಹುಮತ ಪಡೆದು, ಯೂಸುಫ್ ರಾಜಾ ಗಿಲಾನಿ ಪಾಕ್ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದರು. ಆದರೆ, 2012ರಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ನಿಂದನೆ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಗಿಲಾನಿ ಅವರನ್ನು ದೋಷಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಅವರು ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕಾಯಿತು. ಅವರ ಉಳಿದ ಅವಧಿಯನ್ನು ರಾಜಾ ಪರ್ವೈಜ್ ಅಶ್ರಫ್ ಅವರು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು.
ಅದಾದ ಬಳಿಕ 2013ರಲ್ಲಿ ನವಾಜ್ ಷರೀಫ್ ಮತ್ತೆ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದರು. ಆದರೆ, ಪನಾಮ ಪೇಪರ್ಸ್ ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ 2017ರಲ್ಲಿ ಪಾಕ್ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ ಹುದ್ದೆಯಿಂದ ವಜಾಗೊಳಿಸಿತ್ತು. ಅವರ ಉಳಿದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಶಾಹಿದ್ ಖಾಕನ್ ಅಬ್ಬಾಸಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. 2018ರಲ್ಲಿ ಇಮ್ರಾನ್ ಖಾನ್ ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಆದರೆ, ಈಗ ಅವರ ಹುದ್ದೆಗೂ ಕುತ್ತು ಬಂದಿದ್ದು, ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಮೊದಲೇ ಪ್ರಧಾನಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುವುದು ಬಹುತೇಕ ಖಚಿತವಾಗಿದೆ. ಅಂದಾಗೆ ಪಾಕ್ ಪ್ರಧಾನಿ ಹುದ್ದೆಯ ಅವಧಿ ಕೂಡ 5 ವರ್ಷ.