ಹರಾರೆ: ಜಿಂಬಾಬ್ವೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ, ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ನಾಯಕ ರಾಬರ್ಟ್ ಮುಗಾಬೆ ತಮ್ಮ 95ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅಸುನೀಗಿದ್ದಾರೆ.
ಕಳೆದ ಏಪ್ರಿಲ್ನಿಂದ ಅವರು ಸಿಂಗಾಪುರದಲ್ಲಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಸತತ 37 ವರ್ಷ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದ ಅವರನ್ನು ಮಿಲಿಟರಿ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಮೂಲಕ 2017ರಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಕಿತ್ತೊಗೆಯಲಾಗಿತ್ತು.
ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಜಿಂಬಾಬ್ವೆಯ ಸುಧಾರಣಾವಾದಿ ನಾಯಕರಾಗಿ ಅವರು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ಕಪ್ಪು ಜನಾಂಗದ ಜನರ ಕೈಗೂ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಬರಬರುತ್ತಾ ಅವರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ನಡೆಗಳು ನುಸುಳಲು ಆರಂಭಿಸಿತ್ತು. ತಮ್ಮ ವಿರೋಧಿಗಳನ್ನು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಹತ್ತಿಕ್ಕಲು ಮುಂದಾಗಿದ್ದಲ್ಲದೆ, ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಅಧೋಗತಿ ತಲುಪಿತ್ತು.
ಆದರೆ ಅವರ ಜೀವನ ಹೀಗೆ ಆರಂಭವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. 1924ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 21ರಂದು ಬ್ರಿಟೀಷರ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದ್ದ ರೊಡೇಷಿಯಾದಲ್ಲಿ ಮುಗಾಬೆ ಜನಿಸಿದರು. 1964ರಲ್ಲಿ ರೊಡೇಷಿಯಾ ಸರಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಕೆಂಡ ಕಾರುತ್ತಿದ್ದ ರಾಬರ್ಟ್ ಮುಗಾಬೆಯನ್ನು ಜಾಮೀನೂ ನೀಡದೆ ಒಂದು ದಶಕ ಪೂರ್ತಿ ಜೈಲಿಗೆ ತಳ್ಳಲಾಯಿತು.
1973ರಲ್ಲಿ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿದ್ದಾಗಲೇ ಮುಗಾಬೆ ಜಿಂಬಾಬ್ವೆ ಆಫ್ರಿಕನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಯೂನಿಯನ್ ಪಕ್ಷದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಮುಂದೆ ಜೈಲಿನಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವರೇ ರೊಡೇಷಿಯಾ ವಿರುದ್ಧ ಗೆರಿಲ್ಲಾ ಸಮರ ಸಾರಿದರು. ಹೋರಾಟದಾಚೆಗೆ ಕುಶಲಮತಿಯಾಗಿದ್ದ ಮುಗಾಬೆ ರೊಡೇಷಿಯಾ ಸರಕಾರದ ಜೊತೆ ಒಪ್ಪಂದ ಕುದುರಿಸಿದರು. ಹೀಗೆ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಜಿಂಬಾಬ್ವೆ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂತು. 1980ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಜಿಂಬಾಬ್ವೆಯ ಮೊದಲ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಬಹುಮತದೊಂದಿಗೆ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೇರಿದ ಅವರು 2017ರವರೆಗೂ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿದರು.
ಮುಗಾಬೆ ಯಾವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಪರವಾಗಿ ವಾದಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದರೋ. ಅದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಕೊನೆಗೊಮ್ಮೆ ಅವಮಾನಕರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಕೆಳಕ್ಕಿಳಿಯಬೇಕಾಯಿತು. ಆದರೆ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದಷ್ಟು ದಿನ ಬಲಿಷ್ಠರಾಗಿದ್ದ, ಜಿಂಬಾಬ್ವೆಯ ಜನನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ಮುಗಾಬೆಯನ್ನು ಇತಿಹಾಸ ಅಲಕ್ಷಿಸಲಂತೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಕಳೆದ ಏಪ್ರಿಲ್ನಿಂದ ಅವರು ಸಿಂಗಾಪುರದಲ್ಲಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಸತತ 37 ವರ್ಷ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದ ಅವರನ್ನು ಮಿಲಿಟರಿ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಮೂಲಕ 2017ರಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಕಿತ್ತೊಗೆಯಲಾಗಿತ್ತು.
ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಜಿಂಬಾಬ್ವೆಯ ಸುಧಾರಣಾವಾದಿ ನಾಯಕರಾಗಿ ಅವರು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ಕಪ್ಪು ಜನಾಂಗದ ಜನರ ಕೈಗೂ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಬರಬರುತ್ತಾ ಅವರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ನಡೆಗಳು ನುಸುಳಲು ಆರಂಭಿಸಿತ್ತು. ತಮ್ಮ ವಿರೋಧಿಗಳನ್ನು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಹತ್ತಿಕ್ಕಲು ಮುಂದಾಗಿದ್ದಲ್ಲದೆ, ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಅಧೋಗತಿ ತಲುಪಿತ್ತು.
ಆದರೆ ಅವರ ಜೀವನ ಹೀಗೆ ಆರಂಭವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. 1924ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 21ರಂದು ಬ್ರಿಟೀಷರ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದ್ದ ರೊಡೇಷಿಯಾದಲ್ಲಿ ಮುಗಾಬೆ ಜನಿಸಿದರು. 1964ರಲ್ಲಿ ರೊಡೇಷಿಯಾ ಸರಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಕೆಂಡ ಕಾರುತ್ತಿದ್ದ ರಾಬರ್ಟ್ ಮುಗಾಬೆಯನ್ನು ಜಾಮೀನೂ ನೀಡದೆ ಒಂದು ದಶಕ ಪೂರ್ತಿ ಜೈಲಿಗೆ ತಳ್ಳಲಾಯಿತು.
1973ರಲ್ಲಿ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿದ್ದಾಗಲೇ ಮುಗಾಬೆ ಜಿಂಬಾಬ್ವೆ ಆಫ್ರಿಕನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಯೂನಿಯನ್ ಪಕ್ಷದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಮುಂದೆ ಜೈಲಿನಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವರೇ ರೊಡೇಷಿಯಾ ವಿರುದ್ಧ ಗೆರಿಲ್ಲಾ ಸಮರ ಸಾರಿದರು. ಹೋರಾಟದಾಚೆಗೆ ಕುಶಲಮತಿಯಾಗಿದ್ದ ಮುಗಾಬೆ ರೊಡೇಷಿಯಾ ಸರಕಾರದ ಜೊತೆ ಒಪ್ಪಂದ ಕುದುರಿಸಿದರು. ಹೀಗೆ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಜಿಂಬಾಬ್ವೆ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂತು. 1980ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಜಿಂಬಾಬ್ವೆಯ ಮೊದಲ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಬಹುಮತದೊಂದಿಗೆ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೇರಿದ ಅವರು 2017ರವರೆಗೂ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿದರು.
ಮುಗಾಬೆ ಯಾವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಪರವಾಗಿ ವಾದಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದರೋ. ಅದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಕೊನೆಗೊಮ್ಮೆ ಅವಮಾನಕರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಕೆಳಕ್ಕಿಳಿಯಬೇಕಾಯಿತು. ಆದರೆ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದಷ್ಟು ದಿನ ಬಲಿಷ್ಠರಾಗಿದ್ದ, ಜಿಂಬಾಬ್ವೆಯ ಜನನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ಮುಗಾಬೆಯನ್ನು ಇತಿಹಾಸ ಅಲಕ್ಷಿಸಲಂತೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.